PATUVANJE TURISTI

16.06.2025 Скопје

Американската компанија за краткорочен сместувачки капацитет Airbnb ја обвини хотелската индустрија дека го носи товарот на проблемот со прекумерен туризам во Европа. Изјавата доаѓа откако Airbnb реагира на растечкиот притисок од регулаторите и локалните заедници кои велат дека нивната платформа придонесува за пренатрупаност во популарните туристички дестинации.

„Честопати сме обвинети, особено во градските центри, но вистината е дека масовниот туризам всушност го водат хотелите. Тоа не е фер“, изјави Тео Једински, потпретседател за јавна политика на Airbnb.

Платформата е предмет на зголемени критики, особено во градови како Барселона, каде што избувнаа протести по пандемијата поради ненадејното враќање на масовниот туризам. Критичарите велат дека краткорочните изнајмувања придонесуваат за недостиг на станови за локалните жители, зголемување на кириите и дополнително оптоварување на инфраструктурата – од водоснабдувањето до јавниот превоз.

Според Европската унија, додека 63 проценти од туристите во Европа сè уште престојуваат во хотели, бројот на ноќевања поминати во краткорочни изнајмувања постојано се зголемува. Минатата година имаше 715 милиони ноќевања – 57 милиони повеќе отколку во 2023 година. Хотелите, од друга страна, забележаа зголемување од 73 милиони ноќевања, достигнувајќи вкупно 1,9 милијарди. Додека платформи како Airbnb, Vrbo и Booking.com тврдат дека помагаат во диверзификацијата на понудата, многу жители на европските градови не го делат ова мислење.

Протести избувнаа во Барселона, Амстердам и грчкиот остров Санторини. Следеа политички мерки: Лисабон го замрзна издавањето нови дозволи за краткорочно изнајмување, а Грција воведе едногодишна забрана за нови регистрации во Атина во јануари. Барселона беше најрадикална – шпанската влада минатиот месец му нареди на Airbnb да отстрани речиси 66.000 огласи за сместување.

„Градоначалникот на Барселона треба да размисли што се случува со изградбата на хотели. Треба да се праша колку се градат и за кого. Наместо тоа, Airbnb се користи како жртвено јагне, а тоа е напад само врз мал дел од проблемот. Потоа луѓето се прашуваат зошто ситуацијата не се подобрува“, рече Једински.

Локален отпор, но и рекордни резервации

Туризмот во европските градови како Барселона и Атина повторно е во пораст, а се очекува ова лето да биде рекордно. Според податоците од аналитичката компанија AirDNA, од јуни до крајот на август биле резервирани повеќе од 115 милиони ноќевања – зголемување од 13,5 проценти во споредба со истиот период минатата година.

Једински ги смета локалните политички реакции за фрустрирачки бидејќи, како што вели, тие не се засноваат на реални податоци. Според него, тврдењата дека Airbnb ја влошува пренатрупаноста се неосновани, бидејќи платформата наводно ги насочува туристите кон помалку популарни населби, со што го намалува притисокот врз класичните масовни туристички зони.

Но, не се согласуваат сите со овој став. Д-р Иларија Папалепоре, вонреден професор по туризам на Универзитетот во Вестминстер, предупредува дека хотелите имаат тенденција да работат во области наменети за туризам, додека имотите на Airbnb се шират низ градовите, вклучително и станбените области.

Ова, вели таа, води до зголемен ноќен живот, метеж во јавниот превоз и зголемување на цените на недвижностите за локалното население. „Проблемите со краткорочните изнајмувања се готват веќе долго време, но сега ескалираа“, вели Папалепор.

Судири со конкурентите и регулаторите

Главен извршен директор на конкурентска платформа, кој побара да не биде именуван, изјави дека лобирањето на Airbnb е често конфронтациско и агресивно, што, според него, ги оштетува односите со регулаторите и локалните заедници.

Од друга страна, HOTREC, здружението што го претставува европскиот хотелски сектор, вели дека е време Airbnb да почне да работи според истите правила. „Хотелите работат во рамките на строги планови, лиценци и даночни обврски, усогласени со локалните стратегии за развој на туризмот. Проблемот не е самиот туризам, туку неговата нерамнотежа. А Airbnb работи без доволен надзор“, велат тие во соопштението.

На прашањето дали компанијата е загрижена за зголемениот број регулаторни мерки што би можеле да го загрозат профитот, Једински одговара дека Airbnb „соработува со властите ширум светот веќе десет години“ и дека ќе „продолжи успешно да работи“. „Знаеме како да преговараме, знаеме како да се адаптираме. Ова не е прв пат да поминуваме низ вакви предизвици“, заклучи тој.

Подготвено од М.Д.

About Author