27.05.2025 Скопје
Инвеститорите треба да се „подготват“ за поголема нестабилност бидејќи потенцијалот за трговска војна не е целосно исчезнат и покрај одложувањето на воведувањето на тарифите од 50% од страна на американскиот претседател Доналд Трамп кон Европската унија, предупредуваат аналитичарите.
Трамп во неделата објави дека се согласил да го одложи воведувањето на казнените увозни давачки за 9 јули, по телефонскиот разговор со претседателката на Комисијата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен.
Претседателот првично повика на започнување на царини од 50% врз стоките од ЕУ на 1 јуни. Тој го обвини блокот во објава на социјалните мрежи дека е „многу тежок за справување“ и рече дека трговските преговори со ЕУ „не водат никаде“.
Европските акции закрепнаа во понеделник наутро, движејќи се на позитивна територија, откако претходно потонаа во петокот како одговор на заканите за нови тарифи на Трамп.
Фон дер Лајен во објава на X за време на викендот рече дека ЕУ е „подготвена брзо и решително да ги унапреди разговорите“.
„ЕУ и САД имаат најзначајни и најблиски трговски односи во светот“, рече таа. „За да постигнеме добар договор, ќе ни треба време до 9 јули.“
Официјален претставник на ЕУ, запознаен со трговските разговори со САД, изјави дека европскиот комесар за трговија, Марош Шефковиќ, треба да разговара со своите американски колеги во понеделник.
Но, додека најавата на Трамп за одложувањето им даде на двете страни малку повеќе простор за дишење, набљудувачите на пазарот предупредија во понеделник дека многу работи остануваат на коцка.
Главниот економист на Беренберг, Холгер Шмидинг, изјави дека шестнеделниот прозорец до стапувањето на сила на царините веројатно не е доволно време за „решавање на сите детални прашања“ – но тој тврдеше дека треба да биде доволен за да се воспостави рамката на трговскиот договор.
„Треба да биде доволно за да се постигне договор како оној меѓу САД и Велика Британија“, рече тој во понеделникот.
„Тоа е во основа прашање на политичка волја, а тоа малку зависи од американската страна“, додаде тој. „Доколку имаат политичка волја, навистина би требало да можеме да имаме таков договор, веројатно на крајот, со царина од 10% од САД за целиот увоз од ЕУ, речиси никаква одмазда од ЕУ и [намалување] на неколку работи специфични за секторот… при што некои од деталите ќе бидат финализирани по 9 јули.“
Сепак, Шмидинг забележа дека ако крајниот резултат е генерална царина од 20% или 30% за стоките од ЕУ, „ЕУ нема да има друг избор“ освен да воведе „значајни контрамерки“ против САД.
Нарекувајќи го Трамп како „интересен преговарач“, Шмидинг тврдеше дека претседателот често се обидува да ги шокира оние со кои преговара за да се согласат на отстапки. Но, ЕУ, рече тој, веројатно нема да капитулира пред овие тактики.
„Само мора да останеме смирени, а од европска страна, само мора да преговараме – од европска страна мора да запомниме дека нашиот пазар е голем, дека сме многу важни во економска смисла за САД, а не само обратно“, додаде тој. „Значи, овие преговори треба да бидат преговори меѓу еднакви. Европската Унија не е регион кој може да се исплаши и едноставно да се откаже.“
Гантрам Волф, виш соработник во Бругел, изјави дека и покрај продолжувањето на рокот за царини, „огромната неизвесност“ останува.
„Оваа неизвесност е лоша за бизнисот, лоша е за потрошувачите и, искрено, тоа е непотребен чекор во преговорите“, изјави тој.
„Многу е нејасно што точно сака претседателот на САД“, додаде Волф. „Тоа е најголемата пречка во оваа фаза, што во преговорите ЕУ даде понуди, даде предлози, но навистина не знае што сака претседателот.“
„Велика Британија попушти пред сите видови барања, Кина е другата крајност, [тоа] навистина ескалираше… до точка каде што САД мораа да трепнат, мораа да попуштат“, објасни тој. „Европа некако се обидува да избере среден пат“.
ЕУ има капацитет да возврати доколку администрацијата на Трамп воведе огромни царини на нејзиниот извоз, додаде Волф, посочувајќи на важноста на нејзините фармацевтски производи за САД и потенцијалот за спроведување одмазднички мерки во секторот на услуги.
„Но, ЕУ досега одлучи да не го стори тоа, всушност за да одржи клима на деескалација“, рече тој. „Но, на крајот на краиштата, тоа можеби сега не е доволно“.
Наим Аслам, главен инвестициски директор во лондонската компанија „Зај Капитал Маркетс“, во понеделник изјави дека одложувањето на царините предизвикало „непредвидлив пораст на ризикот“ – но како и Волф, тој предупреди дека многу работи остануваат на коцка.
„Гледајќи напред, трговскиот танц меѓу ЕУ и САД е танго со високи влогови, а 9 јули е следната точка на жариште“, рече тој во е-пошта.
„Фазното намалување на царините на ЕУ и разговорите за „меѓусебно почитување“, но храброста на Трамп, која е насочена кон Америка на прво место, би можела да ги стави преговорите во тешка ситуација, која ќе ги потресе синџирите на снабдување и ќе ги разгори инфлациските пламени.“
Аслам додаде дека секторите како што се технологијата и индустријата се особено „подготвени за удар“.
„Пазарите ќе се држат до секој твит и шепот за трговски разговори, а инвеститорите се обложуваат дали ова одложување е вистинска маслиново гранче или само Трамп се подготвува за поголема пресметка со царините“, рече тој. „Закачете се; ова возење е далеку од завршено“.
Подготвено од М.Д.
About Author
