13.05.2025 Скопје
Биометрија, дигитални пасоши, патување без хартија, патување без поштенски марки, ETIAS – нова ера на патување веќе започна.
Сè повеќе аеродроми и авиокомпании низ целиот свет воведуваат нови технологии, а воздушниот сообраќај влегува во нова фаза на технолошка еволуција – дигиталниот идентитет наскоро би можел целосно да ги замени традиционалните пасоши и карти за влез во авион. Имено, патниците сè повеќе ќе користат паметни телефони и технологија за препознавање лица за да минуваат низ аеродромите.
Новиот систем вклучува:
– Дигитални патни документи складирани на мобилни уреди
– Автоматски ажурирања на билетите во случај на промена на летот
– Биометриско влегување без физички документи
– Некои земји веќе почнаа да ја тестираат оваа нова технологија, а се чини дека и авиокомпаниите ги прифаќаат промените. „Рајанер“ објави дека ќе ги елиминира хартиените билети од ноември, а оваа иновација би можела да ги намали редиците, гужвите и да ја забрза идентификацијата на патниците.
Пасошите и картите стануваат минато?
Преминот кон дигитални патни документи ќе биде опционален за секоја земја, но трендот е јасен – иднината на патувањата ќе биде безхартиена.
Како што рече Валери Виал од „Амадеус“, оваа промена може да биде најголемата од воведувањето на електронските билети на почетокот на 2000-тите.
Следен чекор? Целосно укинување на пасошите и премин кон биометриски методи на идентификација.
ETIAS и EES
Многу туристи кои се подготвуваат за летната сезона се прашуваат дали ќе бидат воведени нови системи на граничните премини.
Системот за влез-излез, системот EES, требаше да започне со имплементација во 2024 година, но беше одложен за пролет 2025 година, а потоа повторно за есен, односно октомври 2025 година.
Неодамна, имаше ново одложување во воведувањето на ETIAS, па затоа тој ќе се имплементира дури кон крајот на 2026 година.
На овој начин, туристите што се подготвуваат за новата летна сезона не мора да се грижат за промените на граничните премини.
Системот EES ќе вклучува проверка и обезбедување биометриски податоци на граничните премини, а ETIAS ќе издава дозвола за патување.
Системот за влез/излез (EES) е автоматизиран ИТ систем за регистрација на државјани кои не се членки на ЕУ кои патуваат за краток престој, секој пат кога ги преминуваат границите.
EES ќе функционира така што ќе бара биометриски податоци како што се отпечатоци од прсти и фотографија на граничните премини, покрај вашиот пасош.
ETIAS ќе вклучува издавање дозвола за патување, која ќе чини 7 евра. Ќе биде поврзан со пасошот на патникот и ќе важи до три години или до истекот на пасошот, што и да се случи прво.
Целосен водич за EES можете да најдете на овој линк, а за системот ETIAS тука.
Нема повеќе печати во пасошите
Советот на Европската Унија во среда се согласи за заеднички став за регулатива што им овозможува на земјите-членки постепено да го воведуваат Системот за влез/излез (EES), нов дигитален систем за управување со границите, во период од шест месеци.
Овој систем, кој ќе го замени сегашниот систем на рачно печатење во пасошите, ќе се применува и за српските граѓани при преминување на границите на ЕУ.
Регулативата не утврдува датум за почеток на постепеното воведување на системот за електронска енергетска ефикасност, бидејќи тоа бара од Европската комисија да донесе посебна одлука кога законот ќе стапи на сила.
Подготвено од М.Д.
About Author
