02.04.2025 Скопје
Американскиот претседател Доналд Трамп покажа потпишана извршна наредба за зголемување на тарифите во присуство на министерот за трговија Хауард Лутник во Вашингтон, САД, февруари 2025 година на 2 април, како дел од неговата амбициозна економска агенда за преобликување на трговските односи на САД со нејзините сојузници и противници, истовремено раздвижувајќи ја глобалната економија во процесот.
Трамп и неговата администрација ја нарекоа тарифната објава како „Ден на ослободување“ за САД, бидејќи тие се обидуваат да ја намалат зависноста на земјата од стоки како дел од пошироката политичка иницијатива насочена кон заживување на американското производство, намалување на трговскиот дефицит на САД и намалување на националниот долг.
„Претседателот ќе објави тарифен план кој ќе стави крај на нефер трговските практики што ја мамеа нашата земја со децении“, изјави за новинарите портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит. „Тој тоа го прави во најдобар интерес на американскиот работник.
Но, во пресрет на огласот не е јасно што точно ќе стапи на сила и дали ќе има исклучоци, доцнења или враќање на давачките.
Левит рече дека на крајот зависи од Трамп да одлучи какви тарифи ќе воведе и дека американскиот претседател и неговите советници изнесоа различни сценарија во неделите и деновите пред објавувањето, што ќе се одржи во Белата куќа.
Тие сценарија се движат од општи тарифи до 20 проценти што би влијаеле на речиси секоја земја што има бизнис со САД до таканаречениот реципрочен тарифен пристап, каде Вашингтон ги усогласува давачките на другите земји за американските производи долари за долар.
На маса би можело да биде и воведувањето на одложени тарифи од 25 отсто за Мексико и Канада, како и царини за граѓа, бакар, фармацевтски производи и микрочипови.
Доналд Трамп, Белата куќа, 24 март 2025 година. подетално Трамп им се закани на Канада и на ЕУ со повисоки царини доколку „економски им наштетат“ на САД Трамп веќе објави тарифи од 25 отсто за увоз на автомобили кои треба да стапат на сила на 3 април. Кое е најновото размислување на администрацијата на Трамп за тарифите?
Кој пристап го презема Трамп за тарифите може да открие повеќе за тоа како тој и неговата администрација имаат намера да ги користат финансиските мерки.
Администрацијата на Трамп, исто така, сака да ги зголеми приходите од царините – увозни давачки за стоки што доаѓаат во САД – и да ги користи како потпора за да ги натера другите нации да ги намалат тарифите или да направат други промени во политиката, како што се борбата против миграцијата и трговијата со дрога.
Сепак, некои економисти и пазарни аналитичари забележаа дека – доколку тарифите се преговараат и може да се намалат со текот на времето – тоа ќе го ограничи колку приходи на крајот би можеле да соберат.
Поставени се и други грижи за ефектите што тарифите би можеле да ги имаат врз растот на цените во САД и пошироките економски последици.
Тарифите на Трамп и неговите закани дека ќе наметне повеќе веќе ги поттикнаа акциите во САД да паднат и ги зголемија стравувањата дека економијата на земјата може да западне во рецесија. Индексот S&P 500 — кој ги следи перформансите на најдобрите 500 компании на американската берза — е на пат за најголемата квартална загуба од есента 2022 година. Какво ќе биде глобалното влијание на американските тарифи за автомобили?
Шокот од царините за автомобили може да биде голем и да има трајни ефекти низ Европа и Азија.
Во Азија, мерките би можеле да имаат големо влијание врз економиите на Јужна Кореја и Јапонија, кои во голема мера се потпираат на нивните автомобилски сектори. Во Европа, последиците би можеле да ги погодат Германија и соседните земји, исто така силно интегрирани во синџирот на снабдување на Европската унија за производство на автомобили.
Словачка, која се потпира на автомобилската индустрија како движечка сила зад нејзината економија, ќе биде меѓу трите најпогодени земји во ЕУ, рече на 28 март словачката министерка за економија Дениса Сакова.
Некои истражувања сугерираат дека мерките би можеле да помогнат да се постигнат резултатите наведени од администрацијата на Трамп.
Производителите на автомобили, вклучително и јужнокорејските Hyundai и Kia, веќе објавија планови за зголемување на производството во САД.
Буџетската лабораторија Јеил, непартиска тинк-тенк поврзана со Универзитетот Јеил, исто така процени дека новите тарифи за автомобили на Трамп би можеле да соберат приход од 600 до 650 милијарди долари од 2026 до 2035 година.
Тарифите на Трамп за челик и алуминиум од 25 отсто, кои стапија на сила на 12 март, се очекува да ги зголемат цените на возилата со конвенционални мотори за 250 до 800 долари и цените на електричните возила (ЕВ) за 2.500 долари или повеќе, според финансиската консултантска компанија Anderson Economic Group (AEG).
Тарифите на Трамп веќе беа исполнети со одмазднички мерки, а најавата на 2 април може да донесе нова рунда што дополнително ќе ја разгори глобалната трговска војна.
И Канада и Кина воведоа одмазднички тарифи за низа американски производи, додека ЕУ соопшти дека ќе воведе 50 отсто за американското виски, мотоцикли и моторни чамци, како и дополнителни царини почнувајќи од средината на април за гуми за џвакање, живина, соја и други стоки.
Блокот од 27 нации, исто така, се закани, но не воведе царини од 25 отсто за целиот американски увоз.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен на 1 април рече дека Брисел има „силен план“ да се спротивстави на новите американски царини, кои наводно би можеле да ги таргетираат американските банки и големите технолошки компании.
Урсула фон дер Лајен (фотоархива) повеќе Брисел е подготвен да возврати на американските царини, посочи Фон дер Лајен Трговските тензии меѓу Пекинг и Вашингтон, кои разменија царини од февруари, може да се зголемат и по најавата на Трамп за „Денот на ослободувањето“.
Сепак, американскиот претседател, исто така, ја претстави идејата за намалување на тарифите за кинески стоки за да обезбеди договор со кинеската матична компанија на TikTok, ByteDance, како што се приближува крајниот рок за продажба на апликацијата до 5 април.
Според американскиот закон, Bytdance мораше да се отцепи од TikTok до 19 јануари или ризикуваше да биде забранет. Сепак, Трамп одобри грејс-период од 75 дена.
Подготвено од М.Д.
About Author
