07.04.2025 Скопје
Ако некогаш сте се запрашале зошто некои луѓе се благословени со сини очи, едно истражување конечно може да ви го даде одговорот.
Научниците веруваат дека ја решиле оваа мистерија, а се чини дека се се сведува на само една личност. Имено, пред да се појави Европеец, луѓето имале исклучиво кафени очи, тврдат експертите од Универзитетот во Копенхаген. Но, тој поединец пред 6.000 до 10.000 години целосно ја промени ситуацијата поради генетска мутација.
Како што можеби се сеќавате од часот по биологија, сините очи се резултат на рецесивен ген – што значи дека едно лице мора да наследи два такви гени за да се појави сината боја.
Сепак, до неодамна, малку луѓе знаеја од каде потекнуваат тие гени, додека научниците од Данска не навлегоа подлабоко во оваа тема. Професорот Ханс Ајберг од Катедрата за клеточна и молекуларна медицина го предводеше истражувањето, кое беше спроведено уште во 2008 година.
Првично сите имавме кафени очи – изјави тој.
Но, генетската мутација која влијаеше на генот OCA2 во нашите хромозоми доведе до создавање на еден вид прекинувач кој буквално ја исклучи способноста за производство на кафени очи – додаде тој.
Научниците долго време се обидуваа да откријат што ја предизвикало оваа промена со проучување на генот OCA2, кој го одредува нивото на кафеавиот пигмент во човечкото око. Сепак, излегува дека мутацијата што предизвикува сини очи е поврзана со сосема поинаков ген – HERC2. Овој ген го исклучува OCA2, намалувајќи го производството на меланин во ирисот и на тој начин ја „разредува“ кафеавата боја во сина.
И како истражувачите воопшто утврдиле дека сето ова може да се поврзе со еден заеднички предок? Едноставно – секоја синоока на светот ја носи истата мутација. Иако се потребни многу повеќе истражувања, се претпоставува дека мутацијата се проширила со миграцијата на луѓето од Африка во Европа, што би објаснило зошто сините очи се најчести кај луѓето со европско потекло.
Студијата од 2008 година, исто така, ги разгледа разликите во други, поретки бои на очите, како што е зелената, што дополнително ја поддржува теоријата за единствен оригинален носител на генот за сино око.
Луѓето со зелени очи имаат намалено количество на меланин во ирисот, но на поинаков начин од оние со сини очи. Врз основа на ова, можеме да заклучиме дека сите синооки се поврзани со ист предок. Сите го наследиле истиот генетски прекинувач на идентична локација во нивната ДНК – објаснил професорот Ајберг.
Подготвено од М.Д.
About Author
