30.04.2025 Скопје
„Општите здравствени интереси на граѓаните се повредни од комерцијалните интереси на огласувачите“, соопшти судот во Хаг, донесувајќи историска одлука за забрана на рекламирање на фосилни горива.
Забраната за реклами за фосилни горива во Хаг ја потврди холандскиот суд, што според активистите е „историска одлука“ што може да ги поттикне другите градови да преземат слични мерки.
Со одлука во септември минатата година, Хаг стана првиот град во светот кој законски забрани рекламирање на производи и услуги поврзани со фосилни горива, вклучувајќи автомобили на бензин, авионски патувања и крстарења.
Забраната стапи на сила на 1 јануари, но ANVR – холандската асоцијација на туристички агенции – и туристичката компанија TUI поднесоа тужби против одлуката, обидувајќи се да ја поништи.
Окружниот суд во Хаг пресуди во корист на градот во петокот, 25 април – прв пат судот да ја разгледа и потврди ваквата локална забрана за рекламирање.
„Ова е чекор напред за забраната за рекламирање на фосилни горива, како и за здравјето на луѓето и планетата“, рече Фемке Слегерс од Reclame Fossielvrij (Рекламирање без фосилни горива).
Како што додаде таа, сега градовите ширум светот „можат да ги исчистат своите улици“ од реклами кои ја поттикнуваат климатската криза.
„Како што политиките против пушење не функционираат кога рекламите за тутун се насекаде околу нас, климатската политика не може да биде ефикасна кога производите базирани на фосилни горива се промовираат на секој агол“, додаде таа.
Зошто судот ја потврди забраната за реклами за фосилни горива?
Во текот на претходна постапка, судијата ги отфрли сите приговори на забраната.
Здружението АНВР и компанијата ТУИ тврдеа дека мерката го нарушува правото на слобода на говор и слобода на претприемништво. Тие го оспорија и тврдењето дека забраната ќе придонесе за намалување на штетните гасови, а посочија дека градската управа нема надлежност да воведува такви мерки.
Активистите се надеваат дека пресудата ќе предизвика верижна реакција во другите градови.
Пресудата од минатата недела дополнително го зацврсти преседанот што политичарите, експертите и активистите за климата сакаат да го видат во други области.
„Оваа судска одлука претставува пресвртница. Тоа покажува дека општините не се немоќни, туку имаат алатки за борба против климатската криза“, рече Роберт Баркер, заменик градоначалник на Хаг од Партијата на животните.
Тој нагласи дека би било одлично доколку многу градови ширум светот го следат овој пример и придонесат за подобра и поодржлива иднина.
Џонатан Вајт, адвокат од еколошката правна организација ClientEarth, дели слично мислење.
„Градовите ширум светот би биле мудри доколку ги следат стапките на Хаг и воведат слични закони, со цел да започне ера на намалена зависност од фосилни горива – со опашкиот ветер што секако го носи оваа пресуда“, рече тој.
Генералниот секретар на Обединетите нации Антонио Гутереш претходно повика на глобална забрана за рекламирање на фосилни горива по моделот на рекламирањето на тутунот, нарекувајќи ги нафтените компании „кумови на климатскиот хаос“.
Во 2022 година, Франција стана првата земја што воведе забрана за рекламирање на фосилни горива, иако во многу поблага форма – сè уште дозволува реклами за природен гас и спонзорства на настани.
Како Хаг, и другите градови и општини воведоа мерки за забрана на рекламирање на нафта, гас и јаглен.
Така, на пример, рекламите за фосилни горива на одредени локации – вклучително и јавниот превоз – се забранети во Амстердам од 2021 година.
Минатата година, Градскиот совет на Единбург одлучи да ги забрани рекламите за производи со висок јаглероден отпечаток на простори во сопственост на градот, како што се билборди и постојки за јавен превоз.
Подготвено од М.Д.
About Author
