12.03.2025 Скопје
Обвинителството на Босна и Херцеговина (БиХ) издаде наредба до судската полиција да ги приведе претседателот на Република Српска Милорад Додик, премиерот Радован Вишковиќ и претседателот на Народното собрание на Република Српска Ненад Стевандиќ.
Со потерницата се товарат дека сториле кривично дело „напаѓање на уставниот поредок“.
Наредбата беше издадена на денот кога Националното собрание на РС требаше да расправа за Нацрт-уставот на РС, со кој властите на РС планираат да го дефинираат тој ентитет во БиХ како држава на српскиот народ, да му дадат право на самоопределување, да основа сопствена армија и да го укинат Советот на народите.
Ова се наведува во нацрт-верзијата на новиот Устав на Република Српска, и чии одредби се во спротивност со Уставот на Босна и Херцеговина.
Обвинителството издаде налог за апсење до судската полиција и побара помош од државната агенција за истраги и заштита СИПА, која потврди дека е побарана помош.
Радио телевизија соопшти дека е побарана помош и од Министерството за внатрешни работи (МВП) на Република Србија, за што министерството засега не коментира.
Директорот на судската полиција на РС, Жељко Драгојевиќ, изјави дека судската полиција на РС нема, ниту може да биде распишана потерница, бидејќи тоа е во надлежност на СИПА и Судската полиција на Судот на БиХ.
Законот за кривична постапка на БиХ предвидува можност за издавање наредба за присилно доведување за давање изјава, во случај лицето кое е повикано во правосудните институции да одбие да го стори тоа.
На 12 март, Националното собрание на РС треба да расправа и за неуставниот акт за формирање специјален суд и обвинителство за наводна „заштита на уставниот поредок“.
Најавеното усвојување на Нацрт-уставот на РС е уште еден сецесионистички потег на властите на РС, откако минатата недела стапија на сила законите за забрана на функционирање на правосудните и истражните органи на БиХ на територијата на тој ентитет.
Откако Додик беше осуден во прв степен пред Судот на БиХ на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради непочитување на одлуките на високиот претставник, властите на ентитетот усвоија низа неуставни закони.
Упорноста на неуставните одлуки во РС е напад врз уставниот и правниот поредок на БиХ
На 27 февруари Националното собрание на РС усвои, а на 5 март Додик го потпиша указот за прогласување на законот, кој се однесува на забраната на активностите на судските и истражните институции на Босна и Херцеговина на територијата на РС.
Едностраното престанок на јурисдикцијата на државата БиХ на дел од нејзината територија не е во согласност со Уставот на БиХ и Уставниот суд на БиХ привремено ги суспендираше овие закони на 7 март.
Додик рече дека законите ќе се спроведуваат и покрај ваквата одлука.
Последните закони наидоа на речиси целосна осуда ширум светот, од американскиот државен секретар Марко Рубио, до генералниот секретар на НАТО Марк Руте, до неколку странски амбасади во БиХ.
Европскиот парламент на својата пленарна седница на 12 март ќе расправа за сецесионистичките закани во Босна и Херцеговина.
Резервните сили на ЕУФОР почнаа да пристигнуваат во Босна и Херцеговина
Уставот на Босна и Херцеговина е Анекс 4 на Дејтонскиот мировен договор, со кој заврши војната во Босна и Херцеговина во 1995 година. Според тој документ, државата може да преземе јурисдикција „во оние прашања за кои субјектите постигнуваат договор“.
Практично сите надлежности кои властите на РС сакаат да ги „вратат“ на ентитетско ниво беа префрлени на државно ниво со гласање во двата дома на Парламентот на БиХ, за што гласаа и претставниците на РС.
Според Уставот на БиХ, Република Српска и Федерацијата БиХ се ентитети кои ја сочинуваат Босна и Херцеговина, а немаат карактеристики на држави. Исто така, суверенитетот и територијалниот интегритет, според државниот Устав, се резервирани само за државата БиХ, а не и за ентитетите.
Подготвено од М.Д.
About Author
