25.03.2025 Скопје
Според најновите проекции на ММФ, во анализата на најбрзорастечките економии во светот во 2025 година, како водечки региони се издвојуваат Африка и Азија. Неизбежно е нафтата да е двигател на економскиот раст, а водечките економии на оваа листа се силно поврзани со нафтениот сектор, што значи дека промените во производството може да имаат драстично влијание врз БДП.
Јужен Судан БДП на Јужен Судан значително флуктуираше во последниве години поради граѓанската војна што го турна населението во екстремна сиромаштија. Како земја без излез на море, Јужен Судан зависи од нафтовод што минува низ северниот сосед, Судан, за да извезува нафта во Црвеното Море.
Во 2024 година пукна најважниот нафтовод во земјата, што сериозно влијаеше на владините приходи. Поправките се тешки бидејќи дел од гасоводот минува низ активни конфликтни зони. Јужен Судан бара алтернативни патишта за извоз на нафта, како и финансиска помош од Катар и Обединетите Арапски Емирати за одржување на економската стабилност.
Гвајана е единствената јужноамериканска земја на оваа листа. Некогаш беше една од најсиромашните земји во регионот, сè додека не беа откриени големи нафтени наоѓалишта крај нејзиниот брег во мај 2015 година. Според написот на Асошиетед прес од 2023 година, производството на нафта во Гвајана започна во декември 2019 година и оттогаш генерира повеќе од 1 милијарда долари приход.
Владата на Гвајан ги користи овие приходи за финансирање на големи инфраструктурни проекти, вклучително и нови болници, училишта, автопатишта и нејзиното прво пристаниште во длабока вода. Аналитичарите предвидуваат дека вкупните приходи од нафта на Гвајана ќе достигнат 157 милијарди долари до 2040 година. Глобалниот раст се предвидува од 3,3 проценти во 2025 и 2026 година, под историскиот просек (2000–2019) од 3,7 проценти. Прогнозата за 2025 година остана главно непроменета во однос на Светската економска перспектива (WEO) од октомври 2024 година, главно поради нагорната ревизија за Соединетите држави, која ги неутрализираше надолните ревизии на прогнозите за другите големи економии. Се очекува глобалната инфлација да се намали на 4,2 отсто во 2025 година и 3,5 отсто во 2026 година, при што напредните економии ќе се вратат на целта побрзо од економиите во развој.
Среднорочните ризици во основното сценарио се наклонети кон надолна страна, додека краткорочните изгледи ги одразуваат дивергентните ризици. Позитивните фактори може дополнително да го поттикнат веќе силниот раст во САД на краток рок, додека ризиците во другите земји се претежно негативни поради зголемената неизвесност во однос на економската политика. Нарушувањата во процесот на намалување на инфлацијата, предизвикани од политички одлуки, би можеле да ја забават транзицијата кон полабава монетарна политика, што би имало последици за фискалната одржливост и финансиската стабилност, посочува ММФ.
Управувањето со овие ризици бара внимателно балансирање помеѓу инфлацијата и реалната економска активност, зајакнување на фискалните бафери и поттикнување на среднорочен раст преку поинтензивни структурни реформи, како и посилни мултилатерални правила и соработка.
Подготвено од М.Д.
About Author
