20.01.2025 Скопје
Европа купува руски гас со невиден интензитет во 2025 година, трошејќи милијарди долари што Кремљ може да ги искористи за финансирање на војната во Украина, и тоа само неколку недели по завршувањето на големиот транзитен договор, кога пораснаа надежите дека континентот може да ја прекине зависноста од Москва.
Податоците собрани од фирмата за разузнавање на стоки Кплер откриваат дека во првите 15 дена од 2025 година, 27 земји на Европската унија увезле 837.300 метрички тони течен природен гас од Русија.
Тоа е рекордно високо ниво, од 760.100 тони донесени во истиот период минатата година, што ја подгрева загриженоста дека западните земји не прават доволно за да ги притиснат руските средства додека војната во Москва влегува во својата четврта година.
Откако на 1 јануари годинава заврши историскиот договор со кој и се дозволува на Русија да пумпа гас во ЕУ преку цевководи што минуваат низ Украина, официјален Киев ја отфрли можноста тој договор да се продолжи. Поради ова, дел од членките на ЕУ почнаа да купуваат течен гас ЛНГ, испорачан со танкер од руските пристаништа.
Неколку земји, вклучително и Словачка и Унгарија, беа зависни од рутата на Украина за снабдување со енергија и се залагаа за обновување на договорот, предупредувајќи дека ќе мора да платат поскап ЛНГ доколку дојде до негов крај. Словачкиот премиер Роберт Фицо, пријателски настроен кон Кремљ, дури вети дека ќе го прекине снабдувањето со електрична енергија за Украина и ќе ја намали поддршката за бегалците доколку Киев не отстапи и не дозволи транзитот да продолжи.
Но, прекинот не го спречи поширокиот апетит за руски гас во Европа. Според Чарлс Костерус, висок аналитичар на ЛНГ во Кплер, причините лежат во студеното време од втората половина на декември; при што производството на енергија од ветер не е на највисоко ниво“.
Според него, 95 до 96 отсто од рускиот ЛНГ што пристигнува во Европа доаѓа од фабриката Јамал, огромна постројка во мразовитиот северен Сибир.
Ана-Каиса Итконен, портпарол на Европската комисија, рече дека напорите за истиснување на уделот на Москва во увозот на јаглен, нафта и гас веќе ја „скршиле контролата на Русија врз европскиот енергетски систем“.
„Меѓутоа, и покрај овие значајни резултати, руската енергија – особено гасот – сè уште е присутна во ЕУ, а увозот на гас од Русија се зголеми во 2024 година, вклучувајќи го и увозот на ЛНГ. Ова предизвикува сериозна загриженост“, призна таа, посочувајќи на Комисијата. планира да изработи „патоказ“ за ставање крај на рускиот увоз на енергија, што се очекува кон крајот на февруари.
Истовремено, 10 земји од ЕУ го повикуваат блокот да го санкционира рускиот ЛНГ, кој е купен во огромни количини откако Москва почна да ги затвора испораките на гасоводот во обид да ги вооружи тековите на фосилните горива по почетокот на нејзината целосна војна против Украина.
ЕУ, исто така, е под притисок да купи повеќе гориво од Соединетите Држави, при што идниот претседател Доналд Трамп изјави дека сака да „дупчи, душо, да вежба“ и да го зголеми извозот на гас.
Претседателката на Комисијата Урсула фон дер Лајен веќе ја поддржа идејата за купување повеќе американско гориво за да се искорени нејзината руска алтернатива. „Зошто да не го замениме со американски ЛНГ, што е поевтино за нас и ги намалува нашите цени на енергијата?“, рече таа во ноември. „Тоа е нешто каде што можеме да влеземе во дискусија, исто така [каде] се работи за нашиот трговски дефицит“.
Подготвено од М.Д.
About Author
