24.01.2025 Скопје
Еден од симболите на австриската туристичка мека – градот Салцбург, познатите Моцарт-кугли во иднина нема да се поврзува со имиџот на „градот на Моцарт“, ниту пак со Австрија, земјата во која се создадени.
Има некои несогласувања околу тоа кои се вистинските Моцарткугли. Некои велат дека на крајот на 19 век еден слаткар од Салцбург натопил рачно формирана грутка марципан, нугат и ф’стаци во темно чоколадо и на тој начин измислил производ кој денес е познат како „Оригиналната Салцбург Моцарткугла“. Други ја гледаат оригиналната форма во „вистинскиот Reber Mozartkugeln“ од баварскиот производител, а потоа тука се и „вистинскиот Салцбург Mozartkugeln од Mirabell“. Станува збор за топчиња завиткани во златна фолија со слика на Моцарт, кои често може да се најдат во бесцаринските продавници бидејќи се популарен сувенир за туристите.
Неспорно е дека раскошните слатки се нераскинливо поврзани со австрискиот идентитет. Моцарткугел стана стандарден поим за размислување за алпските особености, иако најмногу е спротивно на нив. Во раните 2000-ти, поранешниот канцелар Волфганг Шисел наведе три работи кои се типични за Австрија – Моцарткугел, коњите Липицанер и неутралноста – а потоа ги опиша како „стари стереотипи“ кои можеби се застарени во сложен свет.
И јасно е дека Салцбург игра огромна улога во се што е поврзано со Моцарт-куглите. Затоа следната вест стана насловна многу подалеку од Австрија: Фабриката во општина Салцбург Гродиг, која произведуваше 57 милиони „вистински Салцбург Моцарткугел од Мирабел“ секоја година, т.е. златните топки во црвените кутии, мораше да се затвори во крајот на минатата година.
Производителот на Моцарткугел Салцбург Шоколаде падна во неликвидност, а од почетокот на годината 60 луѓе се без работа. За синдикатот „Про-Ге“, кој ги застапува вработените, ова не е само трагично затоа што многубројните судбини се поврзани со неликвидноста – таму работи на пример брачна двојка, а еден човек останал невработен една година пред пензионирањето – туку и затоа што Фабриката Моцарткугелн беше нешто како „срцето на регионот“. Каде што луѓето беа „горди на производ што отиде низ целиот свет“.
Меѓутоа, лиценцата за „вистинскиот Салцбург Моцарткугелн“ одамна е во меѓународни раце, поточно прехранбената компанија Монделез, која поседува и брендови како Орео и Милка. Монделез ги имаше топчињата произведени од Салцбург чоколадо, а портпаролката на Монделез рече дека тие многу жалат поради затворањето на фабриката Гродиг. Особено што Моцарткуглите се „скапоцен камен во портфолиото“.
Mondelez сега мора да бара нов производствен капацитет. Каде ќе биде ова е најдобро чуваната тајна во Салцбург, велат од синдикатот Pro-Ge. Австриските медиуми објавија дека производството треба да се пресели во Чешка, нешто што Mondelez ниту ќе го потврди, ниту ќе го демантира. Портпаролката само рече дека го нашле „најдоброто решение за идно производство во нашата европска мрежа“. Но, едно е веќе јасно: „вистинските Салцбург Моцарткугли“ веројатно повеќе нема да доаѓаат од Салцбург.
Подготвено од М.Д.