20.12.2024 Скопје
Секој ден се празнат куќите, а младите во РС Македонија пакуваат куфери и купуваат билети во еден правец – Словенија.
Во последните три години, речиси 12.000 македонски граѓани се вработиле во оваа држава, според официјалните податоци. Нивната главна цел не е само подобра плата, туку и чувство на сигурност и достоинство кое, како што велат, не можат да го најдат дома.
„Заминав бидејќи овде работев две години и не добивав плата на време. Таму, иако е тешко, барем знам дека ќе бидам ценет за мојот труд“, вели 28-годишниот Александар, кој работи како градежен инженер во Љубљана.
Иселување на домашни и странски работници
Но, додека македонските граѓани заминуваат, РС Македонија не успева да ги задржи ниту странските работници.
Во последниве години, илјадници Индијци, Пакистанци и Непалци, кои дојдоа како евтина работна сила, решија да ја напуштат државата.
Причините се истите – ниски плати, катастрофални услови за работа и непочитување на основните работнички права.
„Работев како готвач, но секој ден ме измамуваа за плата. Никој не го почитуваше договорот“,, споделува Рахул, работник од Индија.
Според него, РС Македонија е само привремена дестинација на патот кон ЕУ.
Проблемите: корупција, непотизам, несигурност
Експертите предупредуваат дека Македонија се соочува со системски проблеми кои го поттикнуваат иселувањето.
Корупцијата, непотизмот и нефункционирањето на правниот систем се најголемите „непријатели“ на иднината на државата.
„Младите луѓе не бараат само подобри приходи. Тие сакаат да живеат во општество каде што ќе се почитуваат законите, каде што ќе се наградува трудот, а не познанствата“, коментираат економистите.
Според нив, високата стапка на иселување ја загрозува економската стабилност на државата, бидејќи РС Македонија полека се претвора во извор на евтина работна сила за другите земји.
Поттик за промени
Иселувањето не е нов феномен, но брзината со која се случува е алармантна.
Социологот Љубица Маџовска предупредува дека младите гледаат на иселувањето како единствено решение за подобар живот.
„Време е државата да изработи сериозна стратегија за задржување на младите. Не станува збор само за економски мерки, туку и за промени во образованието, правниот систем и културата на живеење“, додава таа.
Неопходни се итни мерки
Додека македонската влада се обидува со иницијативи за привлекување странски инвестиции, критичарите велат дека вистинскиот фокус треба да биде на задржување на домашната работна сила.
„Ако продолжиме вака, за 10 години ќе останеме без младо население, а со тоа и без иднина“, предупредуваат експертите.
Додека политичарите дебатираат, куферите остануваат спакувани. И Словенија, како и многу други земји, со отворени раце ги пречекува оние кои во РС Македонија повеќе не гледаат перспектива.
Подготвени од М.Д.
About Author
