25.10.2024 Скопје
Голема група членки на НАТО, предводени од САД и Германија, не сакаат да упатат покана за Украина во скоро време.
Минатата недела, украинскиот претседател Володимир Зеленски го претстави својот „план за победа“, кој вклучуваше барање Украина веднаш да биде поканета во воениот блок предводен од САД. Сепак, велат четворица неименувани функционери на САД и на НАТО, се вели дека Берлин и Вашингтон „бавно го следат“ ова барање, додавајќи дека „клучните членки на Алијансата се загрижени да не се најдат во војна со Русија“.
Во неговиот План за победа, Зеленски побара итна покана, но призна дека вистинското приклучување во алијансата ќе биде можно само по завршувањето на војната со Русија. Да потсетиме дека тој неодамна инсистираше на тоа дека е „од фундаментално значење“ Украина „да добие покана за време на војната“.
Амбасадорката на САД во НАТО во заминување Џулијан Смит во интервју ја истакна американската позиција. „До денес, алијансата не стигна до точка каде што е подготвена да понуди членство или покана за Украина“, рече таа.
Самиот Зеленски призна дека Олаф Шолц, канцеларот на Германија, кој е веднаш зад Америка во испораката на оружје за Украина, нема да ја поддржи идејата за избрзана покана за Украина за членство во НАТО.
„Имам многу добри односи со Шолц. Ценам дека помага. Германија е втора по поддршка“, изјави Зеленски на новинарите претходно оваа недела. „Но, германската страна е скептична за нашиот влез во НАТО… Сите ќе треба многу да работиме со германската страна. Но, САД сè уште ќе имаат влијание врз тоа“.
Германија и САД не се единствените земји што ја блокираат брзата покана на Украина за НАТО.
Против се Унгарија и Словачка, но од други причини. Нивните сегашни популистички лидери заземаат про-Кремљ позиции, при што унгарскиот премиер Виктор Орбан ги блокираше фондовите на ЕУ за вооружување на Украина, како и програмата на НАТО за испраќање воена помош во Киев.
Во објава на социјалните мрежи, Орбан го нарече планот на Зеленски за победа „повеќе од застрашувачки“.
Словачкиот премиер Роберт Фицо претходно овој месец предупреди дека дозволувањето на Украина да се приклучи на НАТО „би било добра основа за третата светска војна“ и вети дека „никогаш нема да се согласи со тоа“.
Има и други земји кои не сакаат брзо да ја поканат Украина во НАТО.
„Зад САД и Германија се кријат земји како Белгија, Словенија или Шпанија“, рече еден од претставниците на НАТО. Друг функционер рече дека овие земји „ја поддржуваат Украина апстрактно, но кога идејата ќе се приближи до имплементација“, тие ќе почнат јавно да се спротивставуваат на тоа.
Ова ги доведува во конфликт со балтичките земји и Полска, кои се многу поентузијасти за поканата за Украина
Полска е посветена на „отворање на НАТО перспективата за Украина“, изјави полскиот премиер Доналд Туск за време на минатонеделниот самит на лидерите на ЕУ. „Тоа не се промени. Во оваа смисла, ние стоиме во солидарност со Украина“.
„Се грижиме НАТО да не стане страна во војната, за оваа војна да не се претвори во многу поголема катастрофа“, им рече Шолц на новинарите за време на минатонеделната посета на американскиот претседател Џо Бајден на Берлин.
Сепак, официјалните претставници кои разговараа за Политико беа внимателни да нагласат дека ниту САД ниту Германија не ја исклучуваат можноста за евентуално пристапување на Украина во алијансата.
Ставот на администрацијата на Бајден долго време беше дека влезот во НАТО ќе дојде по завршувањето на војната – но не е дадена временска рамка за да се избегне гневот на рускиот лидер Владимир Путин.
Иако Бајден помогна во заживувањето и проширувањето на НАТО, а САД се главен донатор на воена помош за Украина, неговата администрација исто така верува дека повеќето европски престолнини нема да поддржат брза покана за Украина да се приклучи на НАТО, според висок американски функционер. Секоја идна понуда до НАТО, исто така, ќе биде поврзана со неопходните реформи за борба против корупцијата во Украина, рече претставникот.
Белата куќа не изрази изненадување од можноста Зеленски да ја засили кампањата за притисок за да добие обврска за НАТО пред изборите во САД, плашејќи се дека доколку победи Доналд Трамп, тој драматично ќе ја намали помошта за Киев.
Подготвено од М.Д.