14.09.2024 Скопје
Во екот на новите тензии меѓу Белград и Приштина, српскиот претседател Александар Вучиќ во петокот вечерта претстави низа мерки за решавање на проблемите што според него ги предизвикаа албанските власти во поранешната спрска јужна покраина Косово и Метохија, барајќи во прв ред враќање на почетните точки на сите меѓународно признати и прифатени договори од две страни.
Меѓу мерките се и барањата за чесни и слободни избори, враќање на српските судии и обвинители на нивните должности, враќање на Србите во полицијата на северот на Косово, како и итно формирање Заедница на српски општини.
Новото заострување на односите следеше откако косовските власти во последните седмици извршија упади и ги затворија институции на српското мнозинство на северот на Косово, кое во 2008 година со поддршка на западните земји еднострано прогласи независност од Србија.
Косовските власти ги објаснуваат своите постапки со воспоставување уставен поредок на целата територија на Косово, а Белград го обвинува премиерот Албин Курти за репресија со цел протерување на Србите.
На крајот на август, Европската унија и САД изразија загриженост поради некоординираните акции на косовската полиција и затворањето на канцелариите на локалната власт поддржани од официјален Белград и ја предупредија Приштина да не презема еднострани потези.
Во списокот на мерки, особено е истакната обврската на Приштина со Бриселскиот договор од 2013 година за формирање на Заедницата на српските општини.
„Бараме да се вратиме на сето она што е постигнато и постигнато во процесот на дијалогот“, рече Вучиќ.
Во списокот мерки што ги прочита пред новинарите во директен пренос на неколку телевизиски станици со национален опфат, Вучиќ го истакна распишувањето на локални избори во четири мнозински српски општини на северот, под надзор на мисијата на ОБСЕ и контрола на Европската унија.
Натаму, се инсистира на враќање на Србите во полицијата и судството и повлекување на специјалните полициски сили на Косово од северот, што Вучиќ го смета за ниски предуслови за постигнување „значаен напредок“ во процесот на дијалог меѓу Белград и Приштина, кој со месеци е во ќорсокак.
Обвинувајќи ги косовските партнери на Запад дека им прогледуваат низ прсти на властите во Приштина, Вучиќ најави дека ќе започне „глобална дипломатска кампања“ и ќе побара водечките земји да го поддржат она што веќе го прифатиле во претходните договори меѓу Белград и Приштина, особено да ја принудат косовската страна да ги исполни своите обврски.
Како што најави Вучиќ, српскиот парламент ќе донесе одлука со која ќе се констатира дека сите органи и институции формирани на Косово и Метохија по прогласувањето на независноста во 2008 година, која Белград не ја признава и според националниот устав покраината ја смета за своја територија, се нелегални.
Вучиќ рече дека „интересите на колективниот Запад во однос на Косово се различни“, обвинувајќи ги западните земји за лицемерие и лажење кога зборуваат за интересите на косовските Срби.
Исто така, рече дека Косово не може да смета на прием во меѓународните институции и во ОН. „Можам само да сонувам за прием во Обединетите нации. Најави и серија социјални мерки за помош на косовските Срби од државниот буџет
Вучиќ оцени дека и покрај сите мерки и намери на Белград, „решение на косовскиот проблем кое би било задоволително за Србите не постои“.
„Нема добро решение, бидејќи ситуацијата не е лесна. Какви мерки и да предложивме и што и да направивме, никој никогаш нема да биде задоволен“, рече Вучиќ.
Српскиот премиер Милош Вучевиќ претходно денеска најави нова рунда дијалог меѓу Белград и Приштина „најверојатно за една недела или порано“. Вучевиќ рече дека тоа ќе биде разговор „на ниво на преговарачките тимови“.
Подготвено од М.Д.
About Author
