18.09.2024 Скопје
Трета година по ред, Швајцарија се најде на врвот на листата на најдобри земји во светот објавена од САД. Токму оваа земја е една од омилените на луѓето од Балканот.
„Познат по неутралност“
Швајцарија во извештајот е претставена како „мала земја во Централна Европа која се состои од околу 41.285 квадратни километри врежани алпски глечери, езера и долини. Таа е една од најбогатите земји во светот и со векови е позната по својата неутралност“, се забележува, а потоа се набројуваат и останатите адути на оваа земја.
„Швајцарија има ниска невработеност, квалификувана работна сила и еден од највисоките бруто домашни производи по глава на жител во светот, според Светската книга за факти на ЦИА. Силната економија на земјата е водена од ниските корпоративни даночни стапки, високо развиениот услужен сектор предводен од финансиските услуги и високотехнолошката преработувачка индустрија“, се вели во извештајот.
Посебно е да се забележи дека земјата, која се состои од 26 кантони и административната престолнина во Берн, се гордее со својата различност и е дом на региони со различни културни идентитети, а официјалните јазици се германскиот, францускиот, италијанскиот и римскиот. . Исто така, тие забележуваат дека „културните придонеси на земјата се непропорционални на нејзината мала големина“. Сепак, се чини дека е најмногу пофалена за нејзината неутралност која, како што се наведува во извештајот, „привлече некои од најголемите светски умови да емигрираат, вклучувајќи ги Џејмс Џојс, Џорџ Бајрон и Волтер“.
„Како резултат на тоа, Швајцарија, особено Женева, е популарна локација за седиштата на меѓународните организации како што се Меѓународниот комитет на Црвениот крст и Обединетите нации, иако Швајцарија се приклучи дури во 2002 година. Земјата не е членка на Европската унија, но има членство во ММФ, СТО и Светска банка“.
На ова рангирање имаше исклучително високи оценки во некои од најважните категории – по квалитет на живот оваа земја е на трето место со индекс 96,5; отвореноста за бизнис е 99,7, социјалната цел 90,3, претприемништвото 85,3, агилноста 74,2… Сето ова го земате предвид кога размислувате каде би сакале да живеете, а во една дискусија на Фејсбук групата Срби во Швајцарија се покажа дека сепак, не е сè така лесно.
На што најмногу се жалат балканците во Швајцарија?
„Луѓето кои живеат во Швајцарија, прашање за вас… Каков е животот таму, праша една Тамара и доби безброј коментари за нејзиното прашање. Балканците во Швајцарија се жалат на се и сешто – на тоа сиво време „300 дена во годината“; дека „не плаќаш само за воздух“; која е „преполна како конзерва од сардини“; што е „само работа и работа“ и „едвај чекаш да избегаш од пензија“…
Сепак, повеќето од нив се согласуваат дека е „подобро отколку дома“, па затоа, сепак, избираат да живеат таму. Освен, секако, неколкуте кои најавија дека „ќе ги спакуваат куферите и ќе се вратат дома уште пет години“ и неколкумина кои признаа дека не се снашле баш во „Швајцарија“.
Коментарот кој ја привлече дискусијата кон себе гласи: „Животот во Швајцарија е убав ако работат двајца луѓе, но ако еден работи, многу е тешко, бидејќи овде сè е многу скапо!“ Домување, здравство и храна. Сè на сè, можете добро да живеете ако знаете добро да ги распределите парите, секогаш можете да си дозволите летен и зимски одмор“.
По него следеа повеќе од 60 нови кои носат различни искуства.
„Кога двајца работат 100%, или еден помалку, на пример 80%, можете да живеете добро и да заштедите многу. Со средно без факултет платата е во просек 6000-6500 бруто, нето 5800. Стан за многудетно семејство, нормална градба ако не и луксузен, стан со четири и пол спални е 1.900-2.200. Јас го плаќам мојот Krankenkasse 510 chf. За четиричлено семејство ви требаат најмалку 1.500-2.000 месечно за храна. Каде се сметките за струја, вода, интернет, данок“, наведе една жена, а малку подоцна ја објасни својата ситуација.
„Јас дипломирав за FaGe, сестра ми заврши наставничка и нема ни 8.000 chf. На 26 години купив стан во изградба во Кантон Аргау, мојот сопруг е економист. За да купиме стан и да земеме кредит од банка, моравме да носиме ливчиња. Да работеше само еден, немаше да добијат кредит“, објасни таа.
Инаку, 1 швајцарски франк е 1,06 евра, а Женева неодамна беше прогласена за најскап град во светот – погледнете колку е поскап од Белград, не е ни чудо што речиси сите се жалат на цените.
„Третина од населението не мора да работи со полно работно време“
Сепак, некои истакнаа дека „еден човек може да работи ако добро заработува; па не работат сите за минимална плата“, и дека „таму дипломите се ценат и плаќаат; а какви се, колку се силни тие дипломи, значи плати, зависи чисто од човек до човек“. Неколку од нив спомнаа дека третина од населението не работи „затоа што не мора“, или барем не со полно работно време.
„Третина од населението работи Teilzeit, што значи не со полно работно време. Најчесто 60-80%. Сега доброволно го намалив на околу 60%. Плаќаш Krankenkasse во зависност од франшизата, се исплати да си здрав… Зависи од кантонот, општината. Оние кои на работа одат со велосипед заштедуваат пари и прават добро за своето здравје, на пример. Без разлика какви се цените, не заминуваш од тука, се враќаш. Минатата година рекордни 103.000 нови легални имигранти, 68% од ЕУ. Овде е најниската минимална саатница во светот, кантоните одлучуваат како е каде. Но, се зависи од тоа како се троши…“ коментира член на групата кој тврди дека неговото четиричлено семејство со години живеело од една плата.
„Еве поконкретно: 5.800 е просечна плата. Со виша школа имаш доста повеќе (сега е нашата ќерка), а со факултет над 10.000. Со години нè хранев 4-ца со мојата една плата, затоа што се образував, на време, во старост е тешко. Еве ги најспецифичните. Сме патувале на 4 континенти, неколку пати годишно, до Кинескиот ѕид, сега одиме на Олимписки игри – еве ја најискрената информација. Не се преправам дека сум важен, но ти сакаше да бидеш конкретен. Пред 15 години купивме нов стан… Колку и да му е тешко на некој овде, полошо му е во татковината, бидејќи во спротивно немаше да дојдат“, заклучи тој.
И така на крајот се сведе на тоа „кој како се снаоѓа“.
„Швајцарија го има истиот систем како во старата СФРЈ. Имате еден столб на кој треба да се потпрете. Се друго е релативно. Како се снаоѓа“, предупредува еден член од групата.
„Се зависи од тоа како некој се снашол. Многумина и по дваесет-триесет години едвај штедат за одмор, други имаат малку повеќе, а има и такви кои не знаат што да прават со своите пари. Во суштина, кога ќе ги погледнам околните земји, па и пошироко, Швајцарија е најдобра, нема понатаму. Проблемот е што не може секој да се вклопи во CH“, додава друг.
Подготвено од М.Д.
About Author
