17.09.2024 Скопје
Извештајот за работни места во САД за август откри дека американската економија додаде 142.000 нови работни места, помалку од очекуваните 160.000, додека бројките од претходниот месец се намалени за 25.000.
Полошите резултати на пазарот на труд го зголемија притисокот врз Банката на федерални резерви (ФЕД) да почне да ја ублажува својата сегашна строга монетарна политика. Членот на FOMC, Кристофер Валер, дури нагласи дека централната банка треба веднаш да дејствува и да започне со намалување на каматните стапки. Валер навести дека можеби е неопходно почетно намалување на стапката за 50 базични поени. Овие движења се во согласност со претходните макроекономски податоци кои укажуваат на зголемена нестабилност на американскиот пазар на труд.
Во неодамнешниот говор на симпозиумот Џексон Хол, Џером Пауел, претседател на ФЕД, навести промена кон построга монетарна политика, бидејќи знаците на слабост на пазарот на труд и економијата стануваат сè поочигледни. Таа промена ги убеди инвеститорите дека ФЕД ќе ги намали каматните стапки за 125 базични поени оваа година, надминувајќи ги претходните очекувања од 100 базични поени кон крајот на август. Во исто време, приносот на 2-годишната обврзница падна под приносот на 10-годишната обврзница за прв пат од 2021 година, што дополнително укажува дека пазарите очекуваат дополнително олабавување на монетарната политика.
Во глобален контекст, ситуацијата во САД е дел од поширокото економско забавување. Кина се соочува со забавување на економскиот раст, што ги натера водечките инвестициски банки да ги намалат своите прогнози за раст за 2024 година, со што се доведува во прашање кинеската цел за раст од 5 отсто за оваа година. Дополнително, цените на нафтата паднаа поради намалената побарувачка од Кина и очекувањата за зголемено производство од ОПЕК+. Во моментов, цената на нафтата WTI се движи околу 68 долари за барел, откако во април надмина 86 долари.
Инфлацијата во август падна на 2,2%, што е најниско ниво од јули 2021 година. Ова ги зајакна очекувањата дека Европската централна банка (ЕЦБ) наскоро ќе ги намалува каматните стапки побрзо за да го поттикне економскиот раст. Германскиот индекс DAX достигна рекордно високо ниво бидејќи пазарите почнаа да се надеваат на позитивните ефекти од пониските каматни стапки врз профитабилноста и вреднувањето на компаниите. Инвеститорите очекуваат олабавувањето на монетарната политика во еврозоната да го поттикне економското закрепнување и да ја зголеми побарувачката. Дополнително, Германија веќе бележи висок суфицит во надворешно-трговскиот биланс, што дополнително ја зајакнува нејзината економска позиција.
Глобалната економија моментално се наоѓа на пресвртница, каде што неколку фактори влијаат на берзите. Од една страна, каматните стапки паѓаат како одговор на послабите пазари на труд и економското заладување, што отвора можности за раст на пазарите на капитал. Од друга страна, постои неизвесност во однос на идните инфлациски притисоци, кои би можеле да бидат засилени со повисоки јавни и приватни инвестиции и подобрена потрошувачка на домаќинствата во услови на пониски каматни стапки. Сепак, пониските каматни стапки би можеле да ја поттикнат економската активност, што ќе го зголеми оптимизмот кај инвеститорите.
Подготвено од М.Д.
About Author
