26.08.2024 Скопје
Акциските продажби сочинуваат 30 до 60 отсто од вкупниот промет во српските продавници, покажа истражувањето на Народната банка на Србија во шест трговски синџири.
Истражувањето покажа и дека важноста на продажбата со попуст се зголемува, а аналитичарите на НБС потсетија дека појавата на инфлација во изминатиот период низ светот влијаеше на промените во навиките на потрошувачите и структурата на нивната потрошувачка кошница.
Промотивната продажба според актуелниот закон за трговија е дефинирана како „продажба на стоки или услуги по цена која е пониска од претходната и не трае подолго од 31 ден“, се нагласува во прегледот на НБС посветен на таа тема. во најновиот Извештај за инфлацијата.
Ограничувањето на времетраењето на промотивните продажби кај нас на максимален период од 31 ден е мотивирано од потребата да не се доведат потрошувачите во заблуда за поповолни услови за купување отколку што се всушност доколку овие промоции би траеле предолго – посочува НБС и привлекува внимание на фактот дека по ова прашање постојат различни мислења.
Во минатогодишната Бела книга на Советот на странски инвеститори беше даден предлог времетраењето на промотивната продажба да се продолжи на два месеци, што според оценката ќе биде од корист и за потрошувачите и за трговците.
Од друга страна, ставовите на одредени трговци се дека прекумерното времетраење на промотивната продажба ја доведува во прашање редовната цена на самиот производ и може да ги доведе во заблуда потрошувачите во однос на перцепцијата за реалниот ефект од намалената цена – посочуваат во НБС.
Истражувањето покажа и дека доминантното учество се однесува на неделните и месечните промоции, додека викенд-промоциите како промотивен продажен формат се поретки. Иако концептот на трајно ниски цени во последно време е присутен во повеќето трговски синџири, овој вид на продажба моментално има ниско учество во вкупната продажба. Истражувањето исто така покажа дека на пет од шесте големи испитани пазари, промотивните продажби се зголемени во однос на повеќегодишниот просек, што е последица на промените во навиките на потрошувачите.
Трошоците за промотивната продажба, освен трговците, ги сносат и производителите и добавувачите, но најголемиот товар, околу 60 отсто, го носат трговците.
Зоран Николиќ, потпретседател на Националната организација за заштита на потрошувачите на Србија (НОПС) истакнува дека не се сомнева оти високиот процент на промотивна продажба во вкупната продажба во малопродажните синџири во Србија не е резултат на конкуренцијата, туку само слабата куповна моќ на потрошувачите.
„Прашањето за конкуренција е, ако натпреварот на пазарот е фер и сите играчи се однесуваат како конкуренти, зошто да немаме постојано ниски цени? Сите ние кои се занимаваме со заштита на потрошувачите знаеме дека огромното мнозинство потрошувачи купуваат стоки исклучиво на промоции. И не ми е непознат фактот дека околу 45 отсто од храната се продава на распродажба затоа што секој ден купуваме храна и едвај чекаме да се најде на акција“, вели Николиќ.
Според него, има некои помали дуќани каде што редовните цени понекогаш се пониски од оние специјалните цени на големите маркети.
„Потрошувачите треба да бидат некој вид истражувач и да ги споредуваат цените. Иста или слична стока можете да ја најдете во помала продавница по редовна цена“, нагласува Николиќ.
Интересно е и тоа што во малопродажните синџири кои имаат свои брендови, уделот на промотивната продажба се движи од 20 до дури 80 проценти.
Кога станува збор за структурата на стоките на продажба, истражувањата покажаа дека прехранбените производи на продажба учествуваат со околу 45 отсто од вкупниот промет, додека за производите од категоријата хемија за домаќинства и лична нега во просек околу 70 отсто од прометот се реализира преку акција.
Професорот Милојко Арсиќ од Економскиот факултет во Белград смета дека растот на акциската продажба е последица на големата конкуренција на малопродажните синџири на српскиот пазар.
„Имаме голем број на големи трговски синџири како и некои мали продавници, има голема конкуренција за стоки, асортиманот е добар и на овој начин трговците се трудат да ја зголемат продажбата. Тоа може да значи и дека вообичаените цени се високи, но пред се е последица на обидот да се зголеми продажбата во услови на жестока конкуренција“, посочува Арсиќ.
Подготвено од М.Д.
About Author
