19.08.2024 Скопје
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен пристигна во Израел во најновиот обид да поттикне прекин на огнот и договор за ослободување на заложници во Газа.
Неговата деветта посета на регионот од почетокот на војната во октомври доаѓа неколку дена откако САД претставија изменет предлог со цел да ги премостат долгогодишните разлики меѓу двете страни.
САД изразија оптимизам за договорот откако преговорите беа обновени во Доха минатата недела, но Хамас вели дека навестувањата за напредок се „илузија“.
Се смета дека разликите вклучуваат дали израелските трупи ќе бидат обврзани целосно да се повлечат од Појасот Газа, како што инсистира Хамас. Блинкен ќе се обиде да врши притисок врз израелскиот лидер кога ќе се сретнат денеска – тој ќе порача дека сега е моментот да се прекинат сите обиди за извлекување на последни отстапки и да се постигне договор.
Американците се надеваат дека можат да го дојдат до договор можеби веќе следната недела. Но, тој степен на оптимизам не го делат ниту израелското раководство, ниту Хамас. Секој ја обвинува другата страна за тврдоглав цинизам и блокирање на договорот.
Во вчерашната изјава, Хамас го обвини израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху дека „поставува пречки“ на патот на договорот и „поставува нови услови и барања“ со цел да ја продолжи војната. Хамас додаде дека го смета него за „целосно одговорен“ за спречување на напорите на медијаторите и „попречување на договорот“.
Претходно, извор од Хамас за саудиските медиуми изјави дека предлозите вклучуваат одржување на намалено присуство на израелската војска долж Филаделфискиот коридор, тесен појас на земја долж јужната граница на Газа со Египет. Но, израелски извори изјавија дека други процедури долж границата може да го компензираат израелското повлекување од областа во првата фаза од договорот.
Израелската војска започна кампања во Газа за да го уништи Хамас како одговор на нападот без преседан на јужниот дел на Израел на 7 октомври, при што околу 1.200 луѓе беа убиени и 251 беа земени како заложници.
Според Министерство за здравство во Газа под контрола на Хамас, од тогаш се убиени повеќе од 40.000 луѓе.
Договорот за прекин на огнот постигнат во ноември доведе до ослободување на 105 заложници од страна на Хамас во замена за еднонеделен прекин на огнот и ослободување на околу 240 палестински затвореници во израелските затвори. Израел вели дека 111 заложници сè уште се држат, од кои 39 се претпоставува дека се мртви.
Американскиот претседател Џо Бајден претходно оваа недела изјави дека „сме поблиску од кога било досега“ до договор. Но, претходниот оптимизам се покажа како неоснован.
Нетанјаху на вчерашната седница на владата изјави дека се водат сложени преговори за ослободување на заложниците, но некои принципи мора да се почитуваат за безбедноста на Израел.
„Има работи за кои можеме да бидеме флексибилни и работи за кои не можеме да бидеме флексибилни, и инсистираме на нив. Многу добро знаеме како да направиме разлика меѓу двете“, рече тој.
Тој, исто така, го обвини Хамас за „тврдоглавост“ во преговорите и повика на дополнителен притисок врз милитантната група.
Висок функционер на Хамас изјави во саботата: „Она што го добивме од медијаторите е многу разочарувачко. Не е постигнат никаков напредок“.
Можно е јавните изјави за пркос да се главно преговарачка тактика – но тука има толку значителна омраза и недоверба што една недела се чувствува многу оптимистично за пробив. И притисокот од САД има и временски момент поврзан со изборната политика на Вашингтон. Се чувствува како часовникот што одбројува за договорот да отчукува малку побрзо за Американците отколку што беше за двете страни во овој договор.
Оригиналниот договор што го претстави претседателот Бајден, базиран на предлогот на Израел од 27 мај, требаше да се спроведе во три фази:
Првата ќе вклучува „целосен и комплетен прекин на огнот“ што ќе трае шест недели, повлекување на израелските сили од сите населени места во Газа и размена на дел од заложниците – вклучително и жени, стари лица и болни или ранети – за палестински затвореници во Израел.
Втората фаза ќе вклучува ослободување на сите други живи заложници и „постојан крај на непријателствата“.
Третата ќе го означи почетокот на голем план за реконструкција на Газа и враќање на останките на мртвите заложници.
Во меѓувреме, здравствените власти во Газа под контрола на Хамас велат дека израелските воздушни напади вчера убиле најмалку 21 лице, вклучително и шест деца. ИДФ вчера соопшти дека уништиле ракетни фрлачи кои се користеле за напади врз Израел од јужниот град Газа Кан Јунис, каде што се воделе интензивни борби во последните недели, и убиле 20 Палестинци.
Подготвено од М.Д.
About Author
