09.07.2024 Скопје
Првата од неколкуте мисии на НАСА за симулирање на живеење на Марс заврши во Хјустон, Тексас, откако четворица волонтери го напуштија симулираното живеалиште на НАСА на Марс по повеќе од една година.
Две жени и двајца мажи поминале 378 дена во Mars Dune Alpha, изолирана структура од 160 квадратни метри во вселенскиот центар Џонсон во Хјустон, која ги имитира условите на Црвената планета.
Оваа мисија е прва во серијата Crew Health and Performance Exploration Analog (CHAPEA), која има за цел да и помогне на НАСА да се подготви за повратен лет до Месечината, а еден ден дури и до Марс.
Понатамошни мисии CHAPEA се планирани за 2025 и 2027 година.
Mars Dune Alpha е создаден со помош на 3D печатач. При напуштањето на живеалиштето во саботата, по повеќе од една година, четворицата волонтери CHAPEA, на кои за време на престојот не им беше дозволено да го напуштат објектот без прозорци, беа преместени.
„Можеме да ги правиме овие работи заедно“, рече членот на екипажот Рос Броквел, додавајќи: „Можеме да ја искористиме нашата љубопитност и цел да постигнеме мир и просперитет и да откриеме знаење и радост во корист на сите на секој дел од Земјата“.
Учеството во симулирана мисија на Марс беше „прекрасно искуство“, рече тој. „И навистина се надевам дека ова ќе ни помогне да стапнеме на Марс“, додаде тој.
Целта на програмата Артемида на НАСА, именувана по грчката божица на Месечината, е да испрати луѓе на Месечината повторно во 2030-тите, вклучувајќи ја и првата обоена личност и првата жена.
За првата од своите мисии CHAPEA, кои симулираат престој на Марс, НАСА не избра обучени астронаути. Сите „здрави и мотивирани“ граѓани на САД или постојани жители на возраст меѓу 30 и 55 години со диплома по инженерство или наука и две години поврзано работно искуство имаа право да аплицираат.
Избрани се градежен инженер од Вирџинија Броквел, биолог Кели Хастон од Сан Франциско, доктор и татко на три деца Нејтан Џонс од Илиноис и микробиолог Анка Селариу.
Живеалиштето каде што поминале една година вклучува приватни простории за спиење со големина од околу 6 метри квадратни, заедничка дневна соба опремена со ТВ и фотелји, работни станици и медицинска станица.
За време на престојот, на волонтерите им беше дозволено да останат во контакт со семејството и пријателите, но комуникацијата беше поставена на „времето на Марс“, што значи дека на обична порака ќе им требаат 22 минути за да стигне до Земјата.
Според НАСА, екипажот извршил „повеќе симулации на Марсволс, одгледал и собрал неколку култури на зелена салата за периодично да ја надополнува храната на полиците и учествувал во одржувањето на живеалиштата и опремата“.
„За да се направат услови колку што е можно слични на оние на Марс“, тие исто така се соочија со „еколошки стресови како што се ограничувањата на ресурсите, изолацијата и дефектот на опремата“, соопшти вселенската агенција.
Пред 15 години, Европската вселенска агенција (ЕСА), Русија и Кина исто така спроведоа проект за подготовка за неодредена идна мисија на Марс наречена Марс 500.
Подготвено од М.Д.
About Author
