05.07.2024 Скопје
Кир Стармер вети дека ќе донесе промени во Британија како нејзин следен премиер, откако неговата Лабуристичка партија извојува убедлива победа на општите избори, ставајќи крај на 14-годишното владеење на конзервативците.
Централно-левичарските лабуристи треба да освојат огромно мнозинство во 650-члениот парламент, додека конзервативците на Риши Сунак ќе го имаат својот најлош резултат во долгата историја на партијата бидејќи гласачите ги казнија за високи трошоци за живот, лоши јавни услуги и низа скандали. .
„Промената започнува сега“, рече Стармер во својот победнички говор. „Рековме дека ќе ставиме крај на хаосот и ќе го направиме тоа, рековме дека ќе свртиме нова страница. Денес го започнуваме следното поглавје, ја започнуваме работата на промените, мисијата за национална обнова и почнуваме обнова на нашата земја“, додаде тој.
Сунак претходно го призна поразот и рече дека му се јавил на Стармер за да му честита на победата. „Денес власта ќе премине од една рака во друга на мирен и уреден начин со добра волја на сите страни“, рече Сунак. „Имаме многу да научиме и да размислуваме за сè, ја преземам одговорноста за поразот на многу добри и вредни конзервативни кандидати. Жал ми е“, додаде тој.
И покрај убедливата победа, анкетите покажаа мал ентузијазам за Стармер или неговата партија, и тој доаѓа на власт бидејќи земјата се соочува со низа застрашувачки предизвици.
Даночното оптоварување на Велика Британија ќе го достигне највисокото ниво по Втората светска војна, нето долгот е речиси еднаков на годишното економско производство, животниот стандард е намален и јавните услуги не се добро организирани, особено многу ценетата Национална здравствена служба, која е погодена со штрајкови.
Тој веќе мораше да ублажи некои од поамбициозните планови на лабуристите, како што се нивните главни ветувања за зелените трошоци, и вети дека нема да ги зголемува даноците за „работните луѓе“. „Не ви ветувам дека ќе биде лесно“, рече Стармер. „Промената на земја не е на прекинувач. Тоа е напорна работа. Трпение, решителност, работа и ќе мора да продолжиме“.
Голем дел од тешката штета на конзервативците беше направена од десничарската популистичка Реформска партија на Обединетото Кралство, предводена од Најџел Фараж, кој силно притискаше за сузбивање на имиграцијата.
Стармер вети дека ќе се откаже од контроверзната политика на конзервативците за испраќање баратели на азил во Руанда, но бидејќи миграцијата е клучно изборно прашање, тој ќе биде под притисок да најде решение за да спречи десетици илјади луѓе да пристигнуваат преку Ла Манш со мали чамци од Франција.
Во Конзервативната партија веднаш започнаа обвинувања и дебати за нејзината идна насока, при што некои рекоа дека нејзиниот неуспех произлегува од оддалечувањето од центарот, додека други тврдеа дека Реформската партија ги освоила гласачите кои сметале дека партијата ги напуштила своите корени.
Реформската партија освои четири места, а самиот Фараж конечно беше избран во парламентот во неговиот осми обид, освојувајќи повеќе гласови од конзервативците во многу делови од земјата.
„Има огромна празнина во десниот центар на британската политика и моја работа е да ја пополнам, а токму тоа ќе го направам“, триумфално рече Фараж. „Верувајте ми, луѓе, ова е само првиот чекор од нешто што ќе ве запрепасти сите“, додаде тој.
Зголемувањето на поддршката за популистичката алтернатива ги отсликува неодамнешните слични резултати во Европа, каде што екстремната десница е во налет.
Но, за разлика од Франција, каде што партијата Национален собир на Марин Ле Пен постигна историски придобивки на изборите минатата недела, британската јавност генерално гласаше за централно-левичарска партија која ќе донесе промени.
Стармер вети дека ќе ги подобри односите со Европската унија за да ги реши проблемите создадени од Брегзит. Сепак, и покрај противењето на лабуристите за Брегзит, повторното влегување во ЕУ не е на дневен ред.
Стармер можеби ќе треба да соработува и со Доналд Трамп во Соединетите Држави доколку победи на претседателските избори во ноември. Трамп веќе испрати честитки до својот пријател и поддржувач Фараж на неговата социјална мрежа Truth Social.
Додека тој вети дека ќе донесе промени во земјата, Стармер рече дека ќе продолжи со недвосмислената поддршка на Лондон за Украина во нејзината војна против Русија. Во многу надворешни работи, неговата политика е слична на онаа на Сунак.
Изборната победа претставува неверојатен пресврт за Стармер и Лабуристите, за кои критичарите и поддржувачите рекоа дека се соочуваат со егзистенцијална криза пред само три години, кога се чинеше дека го изгубиле патот по тешкиот пораз во 2019 година.
Но, серија скандали на конзервативците го поткопаа тогашниот премиер Борис Џонсон. Катастрофалниот шестнеделен мандат на Лиз Трус, кое следеше по принудното заминување на Џонсон на крајот на 2022 година, го зацврсти падот, а Сунак не остави никаков белег.
Сунак го запрепасти Вестминстер и многумина во неговата партија со распишување на предвремени избори во мај, при што конзервативците заостануваат зад Лабуристите со околу 20 поени во анкетите и неговата кампања се покажа како катастрофа.
Подготвено од М.Д.