03.06.2024 Скопје
Значителни се разликите на висините на пензиите низ Европа, покажуваат истражувањата, посебно кога ќе се споредат пензиите во некои од најбогатите западноевропски држави и Балканот. Така, податоците покажуваат дека на европскиот континент убедливо највисоки пензии има на Исланд, каде просечната пензија на месечно ниво во 2021 година изнесувала дури 2.762 евра, додека на другиот крај на спектарот, во Албанија тој просек изнесувал само 131 евро.
Пензиите поврзани со заработувачката во голема мера го сочинуваат примарен извор на приход за Европејците на возраст од 65 години и постари. Сепак, помалку од половина од потрошувачите во ЕУ се уверени дека ќе имаат доволно пари за удобно да живеат во текот на нивното пензионирање. Во неколку земји, ова ниво на доверба паѓа на 30% или уште помалку и ова предизвикува загриженост за адекватноста на пензиите.
Старосните пензии ширум Европа значително се разликуваат и во номинални услови и во стандардите за куповна моќ (ППС). За да ги поедностави податоците, годишните пензиски приходи се претворени во месечни износи, делејќи ги со 12 месеци.
На ниво на ЕУ, пак, во 2021 година, просечните бруто-месечни трошоци за старосна пензија по корисник варираат во голема мера, од дури 2.575 евра во Луксембург до 226 евра во Бугарија, при што просекот на ЕУ изнесува 1.224 евра.
Под просекот на ЕУ се наоѓаат и земји како Грција со 1.035 евра, Кипар со 1.010 и Португалија со 888 евра просечна пензија, додека на долниот дел од спектарот се најдоа Хрватска, Словачка и Романија, со просечни пензии од 388, 386 односно 382 евра. Пензии пониски од нив имаат главно земји на Балканот, од Црна Гора со 291 евро па се до Бугарија и Албанија на самото дно.
Истражувањето не донесува податоци за Република Северна Македонија, ниту за Косово.
Најниските седум рангирања ги имаат сите балкански земји. Просечните трошоци за старосни пензии во Луксембург беа речиси 11 пати повисоки од оние во Бугарија, што укажува на значителни разлики. Дури и ако се земе предвид Луксембург како исклучок, просекот на ЕУ сепак остана речиси шест пати повисок од оној забележан во Бугарија.
Некои од овие пензиски разлики може да се припишат на различните нивоа на цените во земјите-членки на ЕУ, бидејќи Евростат забележува дека вкупните трошоци за живот значително се разликуваат низ целиот регион.
Кај стандардите за куповна моќ (ППС), вештачка валутна единица која се приспособува на разликите во нивото на цените меѓу земјите, разликите значително се намалуваат.
Во однос на ППС, просечната старосна пензија се движи од 437 во Бугарија до 1.681 во Луксембург. Ова значи дека примателот на пензија во Луксембург добил бруто пензија речиси четири пати поголема од една во Бугарија.
Според истражувањето на Евробарометар од 2023 година на Европската управа за осигурување и професионални пензии (EIOPA), само 42% од потрошувачите во ЕУ се чувствуваат сигурни дека ќе имаат доволно пари за удобно да живеат во текот на нивното пензионирање.
Подготвено од М.Д.
About Author
