25.06.2024 Скопје
Министрите на ЕУ, кои се состанаа како Одбор на гувернери на ЕИБ во петокот на 21 јуни, формално го поддржаа Стратешкиот патоказ на Групацијата ЕИБ, којшто поставува осум клучни приоритети. Усвојувањето на патоказ следи по неколкумесечниот интензивен ангажман меѓу претседателката Надија Калвињо и владите на ЕУ, клучните партнери и акционерите, вклучително и посветени дискусии за време на состаноците на ЕКОФИН во февруари и април.
Гувернерите, исто така, го иницираа процесот за промена на статутот на ЕИБ за да ѝ се овозможи на Групацијата ЕИБ да го искористи својот целосен потенцијал за поддршка на европската економија, притоа зачувувајќи ги ѕвездениот кредитен рејтинг, моќта и капиталната позиција на банката. Оваа законска измена ќе му даде на Одборот на гувернери на ЕИБ компетентност да го определува коефициентот на задолженост, кој поставува номинален максимум на билансот на состојба на неподмирени заеми како процент од запишаниот капитал.
Осумте приоритети вклучуваат климатска акција, дигитализација и иновации, безбедност и одбрана, кохезија, земјоделство и биоекономија, социјална инфраструктура, влијателни инвестиции надвор од ЕУ и придонес за зајакнување на европските пазари на капитал. Започнување целна инвестициска програма за инвестирање „Стратешка технологија-ЕУ“ за забрзување на дигитализацијата и иновациите во стратешките технологии, како што се вештачката интелигенција, микрочиповите, природните науки и квантното пресметување. Оваа иницијатива ќе го покрие целиот синџир на вредност, вклучително и битните суровини, со што ќе се зајакне стратешката автономија на Европа и ќе се поттикнат домашните иновации.
Следејќи го мандатот на Еврогрупата, ЕИБ ќе ја прошири успешната Иницијатива за европски шампиони во технологија за да привлече приватен капитал за финансирање на зголемувањето на иновативните стартапи. Исто така, ќе го повтори моделот на стандардизирани финансиски инструменти во други области за да собере приватни инвестиции во сектори како енергетска ефикасност за мали и средни претпријатија и обнова на згради. Овие иницијативи ќе придонесат за унапредување на Унијата на пазари на капитал на ЕУ.
ЕИБ ќе ги зајакне своите инвестиции и ќе развие нови финансиски инструменти за зајакнување на европската отпорност во управувањето со водите и поддршката на земјоделството, биоекономијата и безбедноста на храната. Овие програми ќе обезбедат ликвидност, здружени ресурси и неризични инвестиции. Надвор од ЕУ, групацијата ЕИБ ќе го зајакне својот фокус на влијанието, со поддршка за Украина, обезбедувајќи успешен процес на проширување на ЕУ, зајакнување на меѓународните партнерства со соседните земји и поддршка на стратешката агенда на ЕУ Глобална порта во Африка и во целиот свет како врвни приоритети.
Министрите ги поздравија веќе преземените конкретни чекори за спроведување на овие приоритети, вклучително и Акциониот план за понатамошно засилување на поддршката за европската безбедносна и одбранбена индустрија, истовремено зачувувајќи го финансискиот капацитет на банката. Групацијата ЕИБ веќе ја адаптираше својата политика за заеми за да го прошири опсегот на инвестиции што можат да се финансираат во областите на безбедност и одбрана, вклучувајќи воена мобилност, заштита на границите и други битни инфраструктури, деминирање и деконтаминација, кибербезбедност, вселена, истражување и развој и други технологии и инфраструктури со двојна употреба.
Како предмет на промена на статутот, гувернерите се согласија да го зголемат лимитот на коефициентот на задолженост од 250 % на 290 %, овозможувајќи ѝ на ЕИБ да ги одржува планираните годишни количини на заеми за 2024 година и да имплементира дополнителни мандати и гаранции од буџетот на ЕУ, притоа зачувувајќи го соодносот на својата моќ и капитал. Ова ќе обезбеди доволно простор за спроведување на Стратешкиот патоказ и за критични инвестиции во области како што се чиста енергија, батерии, општествена и територијална кохезија и безбедност и одбрана, зајакнувајќи ја европската стратешка автономија. Според новиот лимит, ЕИБ ќе го задржи својот многу висок коефициент на капитал од Основно ниво 1, дополнително зајакнат со внатрешни мерки за зајакнување на ефикасноста и профитабилноста и тоа без влијание врз европските даночни обврзници.
ЕИБ ќе продолжи да инвестира повеќе од половина од своето годишно финансирање во климатските активности, со фокус на чиста и достапна енергија и останува на пат да поддржи 1 трилион евра зелени инвестиции во битната деценија до 2030 година. Стратешкиот патоказ, исто така, планира речиси половина од годишните заеми на ЕИБ да се наменети за проекти во кохезионите региони. Ова, комбинирано со зголемениот акцент на инвестициите во општествените инфраструктури, како што се здравство, достапни домови и образовни објекти, ја нагласува посветеноста на Групацијата за правичен раст и конвергенција на животниот стандард.
Подготвено од М.Д.
About Author
