27.05.2024 Скопје
Во топлите, суперкисели топли извори на националниот парк Јелоустоун живеат група вируси со древно потекло. Бидејќи термофилите – организми кои напредуваат на екстремно високи температури – се длабоко вкоренети во еволутивното „дрво на животот“, можно е да се научи за потеклото на животот со проучување на овие микроскопски „чудаци“.
Ако има живот, има големи шанси да се најдат и вируси, кои не можат да се репродуцираат без домаќин. Ова станува вистинито во суровата средина на геотермалните топли извори на Јелоустоун, каде што најзастапен облик на живот е класата на едноклеточни црвени алги „Цијанидиофицеае (Cyanidiophyceae)“.
Во новата студија научници проучувале примероци од Лемонејд Крик во Националниот парк Јелоустоун за подобро да ги разберат интеракциите помеѓу Цијанидиофицеае и локалните вируси. Меѓу трите соседни живеалишта, потоци, во карпите и почвата, пронашле уникатни колекции на вируси, а најдоминантни се гигантските вируси, Мегавирицетес.
Авторите на студијата пишуваат дека главното откритие на нивната студија е дека иако различните живеалишта на топли извори може да бидат блиски, на неколку сантиметри едни од други, и визуелно доминирани од Цијанидиофицеае, овие места имаат различни класи на вируси кои често се специфични за живеалиштата. Мегавирицетес е доминантна класа во Лемонејд Крик, што сугерира дека тие можат да ги заразат и да влијаат врз динамиката на популацијата на црвените алги.
Цијанидиофицеае алгите на геотермалните локалитети настанале пред најмалку 1,5 милијарда години, така што веројатно е дека вирусите се појавиле во тоа време за да ги придружуваат. Животот на Земјата еволуирал пред 3,8 милијарди години, но појавата на оваа врска вирус-домаќин е релативно рана во еволутивната приказна на нашата планета. На крајот на краиштата, повеќеклеточните животни се појавиле дури пред околу 600 милиони години.
Со проучување на гените на вирусот, истражувачите можеле да видат како тие се приспособиле на термофилниот живот. Нивните протеини покажуваат дека вирусите припаѓаат на екстремно стара лоза, која многу рано развила способност да ја сака топлината. Ова покажува дека вирусите не се преселиле во термални извори откако поголемиот дел од своето постоење го поминале во постудени средини – вирусите се искусни жители на изворот кои напредувале многу долго време.
Интересно, некои од вирусите се поврзани со други термофилни вируси кои живеат длабоко во океанот околу хидротермалните отвори. Хидротермалните отвори содржат идеални услови и збир од клучни молекули кои имаат потенцијал да овозможат да се формира живот од неоргански хемикалии, па се смета дека термофилните микроби во длабокото море можеби биле меѓу првите што го обликувале животот на Земјата.
Вирусите не се технички живи, но тие одиграле интегрална улога во многу биолошки процеси и имале огромно влијание врз еволутивното дрво на животот, особено на страничниот трансфер на гени. Значи, можно е вирусите од жешкиот извор на Јелоустоун да дадат непроценлив увид во најраниот живот на Земјата.
Подготвено од А.Ѓ.