27.05.2024 Скопје
Прогресивното редовно оданочување на дополнителните профити на големите компании би му донело на буџетот на Европската унија до 107 милијарди евра годишно, покажува најновото истражување на фракцијата Левица во Европскиот парламент и невладината организација Мрежа за даночна правда.
Прекумерната добива на 209-те најголеми и најпрофитабилни компании од целиот свет, како што е дефинирано од Организацијата за економска соработка и развој (OECD), достигна речиси два трилиона евра во 2022 година, вклучително и 310 милијарди евра во ЕУ, пресметале авторите на студија.
На прво место во 2022 година бил банкарскиот сектор со 588 милијарди евра екстрапрофит, велат тие, издвојувајќи ги во ЕУ италијанската банка „UniCredit“, шпанската „Santander“ и француските „BNP Paribas“ и „Credit Agricole“.
Следува енергетскиот сектор со 549 милијарди евра дополнителен профит, покажува истражувањето, а во Европа се издвојуваат италијанската ENI и австриската OMV.
На трето место се технолошките гиганти „Apple“, „Microsoft“, „Alphabet“, „Tehncent“ и „Meta“ со 312 милијарди евра ектрапрофит. Четвртото место му припадна на фармацевтскиот сектор со речиси 100 милијарди евра и европските „шампиони“ „Novo Nordisk“, „Sanofi“ и „Merck“.
„Големите компании и нивните сопственици ги надминуваат повеќето земји во однос на економските ресурси и се главен извор на нееднаквост“, истакнуваат авторите на студијата.
„Оваа нееднаквост и концентрација на моќ го загрозуваат функционирањето на слободниот пазар, бидејќи најголемите компании, благодарение на прекумерните добивки, можат да трошат повеќе од конкуренцијата и да растат уште повеќе. Тие ја загрозуваат и демократијата, бидејќи со пари се купува моќ“, предупредуваат тие.
Скокот на цените на гасот и нафтата му донесе екстрапрофит на енергетскиот сектор од околу 200 до 300 милијарди евра за сметка на клиентите во Европа, а ЕУ собра околу 20 милијарди евра од тие пари со „солидарен придонес“, велат авторите. на студијата.
Со оглед на високото ниво на цените, мали се шансите за нов скок на добивката, но големите компании во бројни сектори континуирано бележат профитни маржи над очекуваните вредности на конкурентните пазари, посочуваат оттаму.
„Акутната криза во меѓувреме заврши, но се наѕираат контурите на нови“, предупредуваат тие, сугерирајќи му на Брисел дека го „институционализира“ данок на дополнителен профит за сите големи компании на ниво на ЕУ, кои би можеле да финансираат повеќе од половина од буџетот.
Прогресивното оданочување на дополнителниот профит со стапки од 20 до 40 отсто може да му донесе на буџетот приближно 107 милијарди евра годишно, пресметале авторите на студијата.
Група од 25 водечки нафтени компании би плаќале околу 25 милијарди евра даноци годишно, „Microsoft“ четири милијарди, а францускиот производител на луксузни стоки LVMH и американскиот тутунски гигант „Philip Moris“ по милијарда евра, покажа истражувањето.
Парите би можеле да се искористат за јавни инвестиции, ублажување на нееднаквоста и финансирање на зелената и дигиталната транзиција, потсетуваат тие.
Подготвено од М.Д.
About Author
