13.05.2024 Скопје
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган денеска во Анкара ќе го пречека грчкиот премиер Киријакос Мицотакис, а двајцата лидери рекоа дека од преговорите на средбата очекуваат продолжување на подобрување на односите меѓу нивните земји, соседи и членки на НАТО.
По повеќедецениски тензии меѓу Атина и Анкара, обележани со кратки позитивни периоди, оваа посета, која следи по посетата на Ердоган на Грција во декември, е дел од фазата на „решавање проблеми“, изјави Ердоган.
„Наше е да ги смириме односите меѓу двете земји за да гарантираме дека мирот и спокојството засекогаш ќе владеат на двете страни на Егејското Море“, додаде тој, велејќи дека би сакал „да го подигне нивото на билатералните односи на досега невидено ниво“.
„Ние не сме непријатели, ние сме соседи“, рече Мицотакис во интервјуто објавено во турскиот весник Милиет, додавајќи дека сака „да тргне напред по конструктивен пат“. „Тоа не е лесен пат“, призна тој, додавајќи дека верува дека е неопходен овој напор за да се соочиме заедно со „заедничките предизвици“, како што се миграциските текови во Егејското Море.
Во декември, двајцата лидери, ривали во Источниот Медитеран и истовремено со различни ставови за прашањето на Кипар, потпишаа декларација за „добрососедски односи“.
Но, и покрај таа фаза на смиреност, која следеше по катастрофалниот земјотрес на почетокот на 2023 година во југоисточна Турција, во кој загинаа повеќе од 50.000 луѓе, неодамнешното повторно отворање за муслиманските верници на Хора, поранешна православна црква и една од најпознатите византиски згради во Истанбул, ги вознемири грчките власти.
Ова е втора ваква голема пренамена на црква под претседателот Ердоган, застапник на побожните муслимани и водач на партија со исламистички корени, кој исто така ја претвори светски познатата Аја Софија во Истанбул од музеј во џамија во 2020 година. Минатата недела, Мицотакис го изрази своето „силно незадоволство“ затоа што смета дека градот „нема недостиг од џамии“ и дека тоа „не е начин како се третира културното наследство“.
Грчкиот премиер во саботата рече дека ќе побара од претседателот Ердоган да ја „поништи одлуката“ за повторно претворање на православната црква Хора или „Црквата на Христос Спасителот на полето“ во џамија. „Мојата посета ќе биде можност да се оцени напредокот што го постигнавме во последните месеци“, рече грчкиот лидер во неделата.
И покрај меѓусебните несогласувања, двете земји имаат намера да продолжат да ја промовираат трговијата за да ја зголемат од сегашните речиси шест милијарди долари на десет милијарди.
Подготвено од М.Д.
About Author
