11.04.2024 Скопје
Традиционално, луѓето се пензионираа на 65-годишна возраст, но сега се повеќе луѓе се соочуваат со идејата дека напуштањето на работното место во шеесеттите е нереално, па дури и неразумно, особено со оглед на денешните околности – сè подолг животен век и зголемени трошоци за живот.
Извршниот директор на инвестициската фирма „Блекрок“, Лери Финк, зборувајќи пред инвеститорите, предупреди на предизвиците со кои се соочуваат работниците кои планираат да се пензионираат во шеесеттите години.
Финк вели дека со зголемувањето на глобалниот просечен животен век, проблемите со социјалните мрежи и зголемените животни трошоци, пензионирањето на 65-годишна возраст ќе биде недостапно за многу луѓе. Тој нагласува дека состојбата со пензиите е многу потешка отколку пред 30 години, а предвидува дека ќе биде уште потешка за 30 години.
Од 2000 до 2019 година, глобалниот просечен животен век се зголеми од 67 на 73 години. До 2050 година, ОН очекуваат дека секој шести човек во светот ќе има 65 или повеќе години. И како што населението старее, многу земји наскоро ќе достигнат точка каде што повеќе луѓе го напуштаат пазарот на трудот отколку што влегуваат во него: во ОК, таа точка би можела да се достигне до 2029 година; во Бразил до 2035 година; во Индија до 2048 година, а во САД до 2053 година.
Професорката Ребека Сер, експерт за население и здравје на Лондонската школа за хигиена и тропска медицина, укажува на фактот дека просечниот животен век во Британија постојано се зголемува од средината на 1850-тите. Сепак, старосната граница за пензионирање не е значително променета во тој период.
Во контекст на драматични промени во здравствената и економската средина, се поставува прашањето дали целта за пензионирање на 65 години е целосно нереална во современиот свет?
Гал Ветштајн, истражувач во Центарот за истражување на пензионерите на Бостонскиот колеџ, вели дека не е сосема јасно зошто средината на 1960-тите се во фокусот. Тој верува дека има недостаток на јасност или разбирање зошто таа одредена возраст стана стандард за пензионирање во многу општества.
Ветштајн сугерира дека старосната граница можеби е воведена за да ги охрабри луѓето да го напуштат пазарот на трудот за да се направи простор за нови работници.
Возраста од 65 или околу 65 години сè уште се користи како глобален стандард, и покрај прашањето за нејзината важност во современото општество.
Во САД, програмата за здравствено осигурување Medicare е достапна само за возрасни кои имаат 65 години или постари (освен за помлади лица со попреченост). Исто така, Американците можат да почнат да добиваат целосни бенефиции за социјално осигурување само на возраст од 67 години.
Слично на тоа, во Британија граѓаните можат да бараат универзална државна пензија на возраст од 67 години.
Многу програми за пензиско и здравствено осигурување беа усвоени во средината на 20 век, кога просечниот животен век беше значително пократок од денес. На пример, во Велика Британија просечниот животен век беше околу 66 години за мажите и 71 година за жените.
Крис Пари, професор по финансии на Универзитетот Кардиф Метрополитен, сугерира дека денешните граѓани имаат тенденција да поминуваат значително повеќе време во пензија отколку кога беа усвоени шемите. Тој забележува дека луѓето сега се поздрави и поактивни во подоцнежните години.
Владините бенефиции и пензиските шеми беа дизајнирани да ги поддржат луѓето за време на нивните пензионирани години, веројатно до просечниот животен век во тоа време. Меѓутоа, како што се зголемија животниот век и здравствените стандарди, луѓето сега живеат значително подолго, често во осумдесеттите и деведесеттите.
Проблемот настанува затоа што тие владини програми не се соодветно прилагодени на новата реалност. Тоа значи дека политиките и поволностите кои некогаш беа наменети за поддршка на пензионерите веќе не се во согласност со потребите и реалноста на современиот свет. Како резултат на тоа, многу пензионери се соочуваат со предизвици за финансиска сигурност и здравствена заштита, бидејќи системот не се држеше во чекор со зголемениот животен век и промените во здравствената состојба на стареењето на населението.
Многу од нив се потпираат на државни бенефиции и пензии, но овие суми често не се доволни за удобно живеење. Некои луѓе дополнително заштедуваат преку програми за инвестирање во пензија, но многумина имаат малку или воопшто немаат лични заштеди. Како резултат на тоа, кога ќе се соочат со зголемените трошоци за живот во инфлаторна економија, нивните заштеди стануваат помалку вредни и не им обезбедуваат доволно финансиска сигурност.
Друг аспект што се истакнува е промената на динамиката на генерациското богатство. Традиционалното богатство се пренесувало од колено на колено, осигурувајќи дека помладите имаат некаква финансиска поддршка од постарите членови на семејството. Но, сега се забележува промена на тој тренд, а ресурсите се повеќе се насочуваат кон постарите генерации. Тоа значи дека помладите генерации не можат секогаш да сметаат на наследување на богатство или финансиска поддршка од постарите членови на семејството, како што правеа некогаш.
Многу експерти се согласуваат дека пензионирањето во шеесеттите сега е повеќе сон отколку реалност. Кога станува збор за пензионирањето, „Мислам дека 75 се новите 65“, вели Пари.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
