04.04.2024 Скопје
Во тек е суперизборната година, Хрватска ја чекаат тројни избори и на партиите им остануваат уште само две недели до првата, веројатно најважната изборна битка, парламентарните избори. Тие ќе се одржат на 17 април, првпат по исклучок во среда кога според Уставот сега е прогласен за неработен ден.
Со оглед на тоа што претседателот Зоран Милановиќ ја искомплицира ситуацијата со својата кандидатура за премиер, која официјално и според препораките на Уставниот суд не смее да биде на хартија, неизвесно е што ги чека граѓаните по самата изборна ноќ. Има многу прашања над главите, а некои споредуваат се со 2015 година, кога Хрватите имаа вистински проблем со формирањето на владејачкото мнозинство.
Можно ли е нешто слично овој пат, искоментира неодамна за политичкиот аналитичар и коментатор Давор Ѓенеро.
„Можни се неколку сценарија. Едно сценарио е Андреј Пленковиќ да успее да формира мнозинство со слична структура како во 2016 и 2020 година, со малцинства, со некој од либералното политичко поле. Без партии кои се популистички десно од ХДЗ. Можно е затоа е помалку веројатно сценарио од 2020 година“, смета Ѓенеро.
Ова се последните избори кога ХДЗ, на крилата на борбата против пандемијата на коронавирус, освои изненадувачки број мандати за многумина и лесно издели мнозинство без потреба од ново коалиционите партнери.
Ѓенеро споменува дека пореални опции се ХДЗ да се договори со некои поврзани партии и опции и дека СДП тешко може да ги освои потребните 76 мандати.
„Премиерот Пленковиќ не е тој што би ги водел преговорите со некои нови партии, тоа најверојатно би го направил Иван Анушиќ како најдесно крило на ХДЗ“, рече Давор Ѓенеро. Тој смета дека не верува оти Милановиќ може да формира мнозинство по изборите.
Дали изборната тенија може да издржи како во 2015 година и што би значело тоа за економијата, за политичките и општествените процеси и дали ќе има проблеми во функционирањето на институциите? Потсетуваме дека на парламентарните избори во 2015 година таканаречената Патриотска коалиција предводена од ХДЗ освои 59 мандати, додека коалицијата „Хрватска расте“ предводена од СДП освои 56 мандати. МОСТ одзеде дури 19 мандати. Коалицијата собрана околу покојниот градоначалник на Загреб Милан Бандиќ освои 2 мандати, Живи зид 1 мандат, ИДС 3 мандати, ХДССБ 2 мандати и партијата Успешна Хрватска 1 мандат.
После тоа, следеше ера на она што денес Пленковиќ го нарекува политичка „нестабилност“, поминаа недели и недели во преговорите меѓу најголемите партии и Мост, се сеќава на чинот на претседателот на Мост, Боже Петров, кој потпиша изјава во јавноста. нотар дека нема да влезе во коалиција со ХДЗ – и дека на крајот тогашниот шеф на ХДЗ, Томислав Карамарко и Божо Петров се договориле да соработуваат со првиот непартиски премиер во историјата, Тихомир Орешковиќ.
Тоа беа шест месеци големо триење меѓу коалициските партнери, недоверба на ниво на премиер и вицепремиер, бројни внатрепартиски превирања на ХДЗ и бројни промени во институциите. Но, тоа беше и ерата кога надворешниот долг престана да расте, кога се чинеше дека Хрватска може без „функционална“ влада и професионални политичари.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
