11.04.2024 Скопје
Џо Бајден, американскиот претседател, рече дека верува оти Бенјамин Нетанјаху, израелскиот премиер, прави грешка кога станува збор за справување со ситуацијата во Газа, што светските медиуми го оценуваат како една од неговите најжестоки критики за Нетанјаху.
Бајден се закани дека американската поддршка за израелската офанзива во Газа ќе ја условува со преземање конкретни чекори за заштита на хуманитарните работници и цивилите.
Последните коментари на Бајден доаѓаат откако Нетанјаху рече дека веќе е одреден датум за копнена офанзива во Рафах, поставувајќи го прашањето дали Америка може да влијае на Израел.
Бајден зборуваше за „Univision“, а интервјуто е снимено неколку дена откако израелските напади убија седум работници на хуманитарната организација World Central Kitchen.
„Ќе ви кажам, мислам дека тоа што Нетанјаху го прави е грешка. Не се согласувам со неговиот пристап. Мислам дека е срамота што тие три или четири возила беа погодени со беспилотни летала“, рече Бајден.
Тој додаде дека го повикал Израел да се согласи на прекин на огнот и рече дека нема оправдување за неиспраќање хуманитарна помош.
„Она што им го испраќам на Израелците е покана да побарам прекин на огнот, да дозволиме храна и лекови да влезат во земјата во следните шест до осум недели. Зборував со сите, Саудијците, Јорданците и Египќаните, тие се подготвени да ја достават храната. Мислам дека нема оправдување да не се одговори на потребите за здравјето и исхраната на луѓето. Тоа треба да се направи сега“, рече Бајден.
Изјавите на Бајден за примирјето, според светските медиуми, претставуваат пресврт од неговите претходни коментари, во кои тој рече дека одговорноста е на Хамас да го прифати договорот за прекин на огнот и да ги ослободи заложниците.
Бајден, исто така, го зголеми притисокот врз Израел да дозволи да се достави поголема помош во Газа.
Хамас рече дека израелскиот предлог за прекин на огнот не ги исполнува неговите барања, но дека сепак ќе биде разгледан и одговорот ќе биде доставен до посредниците. Предлогот до Хамас го доставија египетски и катарски посредници во Каиро, а на преговорите беше присутен и Вилијам Барнс, директор на ЦИА.
Од друга страна, Нетанјаху повторува дека Израел ќе продолжи да се бори додека Хамас не биде уништен и додека не се ослободат заложниците кои ги држи Хамас.
Постигнувањето договор меѓу Израел и Хамас никогаш не било лесно, но посочува дека меѓународниот притисок во оваа насока расте.
„Има поголем притисок од Америка врз Израел, но и врз Египет и Катар да го притиснат Хамас. Тоа е очигледно“, рече Гершон Баскин, кој помогна во преговорите за ослободувањето на израелскиот војник Гилад Шалит во 2011 година со Хамас.
„Фактот што се појави шефот на ЦИА бараше да се појават преговарачи на највисоко ниво. Тоа е показател за зголемен американски притисок“, изјави тој.
Сепак, тој посочува дека тоа не значи дека договорот е блиску.
Израелските власти покажаа дека се подготвени да направат некои отстапки во услови на растечка фрустрација меѓу главните сојузници на земјата, вклучително и САД.
Претходно оваа недела, Јаков Галант, министер за одбрана на Израел, посочи дека сега е вистинското време за прекин на огнот.
Договорот се очекува да овозможи ослободување на некои од заложниците заробени во нападот на Хамас во замена за палестинските затвореници кои се чуваат во израелските затвори.
Ова беше основа и за привремениот прекин на огнот што беше договорен во ноември минатата година. Според израелските власти, уште 133 лица биле заробени во Газа, иако е потврдена смртта на 30.
Според последниот американски предлог, во почетната фаза од шестнеделниот прекин на огнот, Хамас би ослободил 40 заложници, со приоритет на оние над 50 години и оние со сериозни здравствени проблеми.
Израел ќе ослободи најмалку 700 Палестинци, вклучително и 100 на отслужување на доживотна казна за убиство на Израелци. Ова претходно се покажа како многу контроверзно прашање во Израел.
Сепак, Хамас, наводно, им рекол на преговарачите дека не држи 40 заложници, што според медиумите ја зголемува можноста дека загинале многу повеќе заложници отколку што претходно се мислело, или се во рацете на други групи, како што е Исламскиот џихад.
Во Израел, просторот за маневрирање на Нетанјаху е ограничен поради притисокот од делови од општеството и политичарите.
Додека мнозинството од израелското општество ја поддржува војната, во исто време расте притисокот врз Нетанјаху да постигне договор за заложниците. Нивните семејства протестираа, обвинувајќи го премиерот дека враќањето на затворениците не му е приоритет и дека повеќе се грижи за сопствениот политички опстанок.
Поделбите се интензивираат во владејачката коалиција, која ги вклучува десничарските сојузници на Нетанјаху кои одбиваат да направат отстапки за Хамас.
Израелските власти инсистираат на тоа дека мора да се влезе во Рафах и тврдат дека Хамас таму има четири оперативни бригади и дека таму се кријат водачите на групата.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
