13.04.2024 Скопје
Неврохирург од клиниката „Мајо“ и неговите колеги веруваат дека една форма на невростимулацијата, која се користи за лекување различни нарушувања, вклучувајќи ги Паркинсоновата болест, треморот, опсесивно-компулсивното нарушување и Туретовиот синдром, е подготвена да реши еден од најголемите предизвици на јавното здравје – зависноста од дрога.
Д-р Кендал Ли, кој заедно со своите колеги има објавено речиси 100 статии на оваа тема, истакна дека зависноста од дрога е огромна, неисполнета медицинска потреба и клучот за лекување е отсекување на пријатното возвишено чувство што доаѓа со зависноста, што длабоката мозочна стимулација потенцијално може да го направи.
„Сега, имаме неколку рани студии кои ветуваат дека ќе се спротивстават на брзото зголемување на допаминот што ги прави луѓето да се чувствуваат вознемирени“, додаде тој.
Во 2023 година рекордни 112.000 луѓе во САД починале од предозирање со дрога, вклучувајќи користење недозволени дроги и опиоиди на рецепт. Иако постојат неколку психолошки и фармацевтски третмани за зависност, дури 75% до 98% од пациентите повторно се враќаат на употребата.
Психијатарот за болести од зависност од клиниката „Мајо“, д-р Тајлер Остерле, изјави дека она што е уникатно за зависноста е тоа што создава образец во мозокот што сам се одржува.
„Во суштина, однесувањето е засилено, што го прави многу отпорно на интервенција“, додаде д-р Остерле.
Мозокот е поврзан така што му дава приоритет на задоволството. Системот за наградување на мозокот поврзува два мали региони: вентралната тегментална област, која го ослободува хемискиот допамин за добро чувство и нуклеус акумбенс – кој ги контролира меморијата и однесувањето. Првиот е причината зошто чувствувате наплив на задоволство откако ќе каснете хамбургер. Последното е причината зошто ви се навлажнува устата секогаш кога ќе почувствувате дека некој ја запалил скарата. Лековите можат да го преоптоварат овој систем, преплавувајќи го со допамин и зајакнувајќи ги врските што ја поттикнуваат зависноста.
Но, што ако можете да направите краток спој во системот за наградување? Ако лековите повеќе не предизвикуваат високо чувство на задоволство, дали ќе биде полесно да се прекине со нивна употреба? Прелиминарните истражувања на животински модели и луѓе сугерираат дека е можно да се намали однесувањето кое подразбира барање дрога – со електрично стимулирање на регионите на мозокот поврзани со наградувањето.
„Резултатите се ветувачки, но сè уште не знаеме како функционира. Она што навистина ни треба е техника која ни овозможува да видиме како функционира мозокот и како мозокот се менува како одговор на стимулацијата, за да можеме да ги искористиме тие информации и да го подобриме третманот“, вели биомедицинскиот инженер од клиниката „Мајо“, д-р Хоџин Шин.
Д-р Шин и неговиот колега д-р Јонбае Ох биле зафатени со осмислување нови техники за мерење на хемикалиите во мозокот – како што се допаминот и серотонинот – во реално време. Најновите експерименти користат електроди составени од флексибилни јаглеродни влакна потенки од човечко влакно, безжично поврзани со електронски кола, кои можат истовремено да ги стимулираат невроните и да детектираат неврохемикалии.
Истражувачите ги искористиле своите иновации за да добијат важен увид во механизмите на длабоката мозочна стимулација и зависноста, во претклиничка студија. Експерименталниот третман со длабока мозочна стимулација речиси го преполовил протокот на допамин во нуклеус акумбенс – центарот за награди во мозокот.
Во друга студија, тимот го тестирал овој пристап кај вид глодачи за зависност од опијати. Кога на глодачите им дале моќен опиоид, забележале пораст на нивото на допамин. Но, кога тие ги третирале глодачите со длабока мозочна стимулација пред да го дадат лекот, тој скок на допамин никогаш не се случил. Експерименталниот третман, исто така, се чини дека ја инхибира респираторната депресија, тешкотија со дишењето одговорна за повеќето смртни случаи од предозирањето со опиоиди.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
