08.03.2024 Скопје
Најновите податоци презентирани од Светската здравствена организација покажуваат дека ќе има драстично зголемување на бројот на глобални случаи на рак во текот на следните дваесет и пет години и тоа доаѓа во време кога ќе има недостаток на големи клучни услуги за ублажување на растечкиот товар ширум светот.
Исто така, според податоците на Меѓународната агенција за истражување на ракот, IARC, глобалните случаи на рак се очекува да се зголемат за седумдесет и седум проценти.
Меѓународната агенција за истражување на ракот своите предвидувања ги направи врз основа на најдобрите достапни податоци од земјите ширум светот во 2022 година.
Податоците открија дека 2022 година беше особено вознемирувачка година за пациентите со рак. Околу 9,7 милиони луѓе починале како резултат на рак, додека бројот на оние кои сè уште живеат 5 години по дијагнозата се смета дека е околу 53,5 милиони.
Според најновите податоци, приближно еден од пет луѓе ќе развијат рак во текот на животот, додека речиси секој деветти маж ќе умре од оваа болест наспроти една од девет жени. Ова е надополнето со проблемите создадени поради несоодветната грижа меѓу богатите и сиромашните во светот.
Во соопштението за печатот на Светската здравствена организација за глобалната ситуација, беше објавено истражување на 115 земји, кое покажа дека само 39% од земјите учеснички ги покриваат основите на управувањето со ракот како дел од нивната основна универзална здравствена покриеност за граѓаните.
Покрај тоа, само 28% од испитаните земји ги покриваа трошоците за палијативна нега за пациентите со рак, вклучувајќи ја грижата потребна за управување со болката поврзана со ракот и управувањето со општите нивоа на болка. Но, зошто е ова важно?
За 2050 година беа предвидени над 35 милиони нови случаи на рак, што е огромен пораст на случаи од околу 20 милиони регистрирани случаи во 2022 година дојде до смрт.
Ситуацијата е малку покомплицирана отколку што би помислиле и Индексот за човечки развој (ИЧР) беше искористен за да се покаже нееднаквата природа на глобалниот рак. ИЧР е скала со која светот мери колку долго ќе има живот секој граѓанин на една земја.
Земјите како Соединетите Американски Држави, Германија и Јапонија имаат високо ниво на ИЧР додека земјите како Судан, Индија и Танзанија имаат ниско ниво на ИЧР. Меѓународната агенција за истражување на ракот откри дека ракот повеќе ги погодува земјите со висок ИЧР, но убива повеќе луѓе во земјите со низок ИЧР.
На пример, заменик-шефот на гранката за надзор на рак на IARC, д-р Изабел Соерјоматарам, објасни дека ракот на дојката го опфаќа прашањето за нееднаквоста низ светот поради тоа кого влијае и кого убива.
„Жените во земјите со понизок ИЧР имаат 50% помала веројатност да бидат дијагностицирани со рак на дојка отколку жените во земјите со висок ИЧР, но сепак тие се изложени на многу поголем ризик да умрат од оваа болест поради доцната дијагноза и несоодветен пристап до квалитетен третман“, д-р Соерјоматарам.
Светската здравствена организација објави во своето соопштение за печатот дека новото истражување ја откри очајната потреба за „решавање на нееднаквостите за ракот ширум светот“, а првите чекори би биле светот да го реши критичниот недостаток на палијативна нега во универзалната здравствена покриеност.
„Во просек, имаше четири пати поголема веројатност услугите за зрачење да бидат покриени во HBP на земја со високи приходи отколку во земја со пониски приходи“, забележа СЗО. Сепак, светот научи многу повеќе од истражувањето и иднината на ракот.
Земјите со висок ИЧР се очекува да доживеат најголем пораст на случаите на рак и дополнителни 4,8 милиони ќе бидат дијагностицирани до 2050 година ако се споредат со проценките за 2020 година. Смртноста од рак исто така се очекува да се удвои до 2050 година.
„Влијанието од ова зголемување нема да се почувствува рамномерно во земјите на различни нивоа на ИЧР. Оние кои имаат најмалку ресурси за да се справат со нивните оптоварувања од рак ќе го сносат најголемиот товар од глобалниот товар на рак“, вели д-р Фреди Бреј, раководител на гранката за надзор на рак на IARC.
Причината зошто се очекува зголемување на случаите на рак се должи и на стареењето на населението и на растот на населението. Но, други важни фактори ќе придонесат за пораст на случаите на рак. Тие вклучуваат промени и изложеност на фактори на ризик за рак поврзани со социо-економскиот статус.
„Тутунот, алкохолот и дебелината се клучни фактори зад зголемената инциденца на рак, а загадувањето на воздухот сè уште е клучен двигател на факторите на ризик за животната средина“, се вели во соопштението за печатот на СЗО.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
