28.03.2024 Скопје
Што го предизвикало леденото доба на Земјата пред 700 милиони години? Научниците сега имаат одговор.
Инспирирани за време на теренската работа во јужноавстралискиот град Фландрија Ранг, геолозите претпоставуваа дека долгорочната ниска емисија на вулкански јаглерод диоксид предизвикала глобална т.н. долга 57 милиони години наречено Леденото доба на Стурцијан.
Австралиските геолози користеле тектонско моделирање на плочи за да утврдат што најверојатно ја предизвикало климата во екстремната ледена доба во историјата на Земјата, пред повеќе од 700 милиони години.
Студијата, објавена во Геологија, ни помага да разбереме како работи вградениот термостат на Земјата за да ја заштити Земјата од прегревање.
Исто така, покажува колку глобалната клима е чувствителна на атмосферската концентрација на јаглерод диоксид.
„Замислете дека Земјата е речиси целосно замрзната“, вели водечкиот автор на студијата, д-р Адриана Дуткиевич.
„Сега мислиме дека ја решивме мистеријата за задната страна на Земјата. Станува збор за долгорочни ниски емисии на вулкански јаглерод диоксид, потпомогнати од атмосферските влијанија на голем куп вулкански карпи во денешна Канада со процес што го апсорбира атмосферскиот јаглерод диоксид“, додаде таа.
Проектот е инспириран од глацијалните остатоци оставени од античкиот глацијација од тој период, што може спектакуларно да се набљудува во опсегот Фландрија во Јужна Австралија.
Неодамнешното геолошко патување на теренот, предводено од коавторот, професорот Алан Колинс од Универзитетот во Аделаида, го поттикна тимот да користи компјутерски модели од Универзитетот во Сиднеј за да ја истражи причината за исклучително долгото ледено доба.
Продолженото ледено доба, наречено и глацијација на Штурција, именувано по европскиот колонијален истражувач на централна Австралија од 19 век, Чарлс Стурт, траел од 717 до 660 милиони години. Тоа е период долго пред да има диносауруси и комплексен растителен свет на копно.
Д-р Дуткиевич рече: „Беа предложени различни причини за активирањето и крајот на тоа екстремно ледено доба, но најмистериозниот аспект е зошто тоа траеше 57 милиони години – временски распон што луѓето тешко го замислуваат“.
Тимот се врати на тектонскиот модел на плоча што ја покажува еволуцијата на континентите и океанските басени во времето по распадот на древниот суперконтинент Родин.
Тие наскоро сфатија дека почетокот на леденото доба на Штурција е во корелација со најниското ниво на вулкански емисии на CO2. Дополнително, CO2 остана релативно низок во текот на леденото доба.
Д-р Дуткиевич истакна: „Во тој момент, на Земјата немаше повеќеклеточни животни или копнени растенија. Концентрацијата на стакленички гасови во атмосферата беше речиси целосно диктирана од CO2“.
Коавторот, професорот Дитмар Милер од Универзитетот во Сиднеј, рече: „Геологијата владееше со климата во тоа време. Мислиме дека леденото доба на Штурција започна поради две причини: тектонска реорганизација на плочите што го сведе вулканското испарување на минимум, додека во исто време континенталната вулканска област во Канада почна да еродира, апсорбирајќи го атмосферскиот CO2.
„Резултатот беше дека атмосферскиот CO2 падна на нивото на кое започнува глацијацијата — што ние проценуваме дека е под 200 делови на милион, што е помалку од половина од денешното ниво“, додаде тој.
Работата на тимот покренува интригантни прашања за долгорочната иднина на Земјата.
Една неодамнешна теорија сугерираше дека во следните 250 милиони години, Земјата ќе еволуира кон Пангеа Ултима, суперконтинент толку топол што цицачите би можеле да исчезнат.
Меѓутоа, Земјата моментално е и на траекторија на помали вулкански емисии на CO2, бидејќи континенталните судири се зголемуваат и плочите се забавуваат.
Можеби Pangea Ultima повторно ќе се претвори во снежна топка.
Доктор Дуткиевич рече: „Што и да носи иднината, важно е да се забележи дека геолошките климатски промени се случуваат многу бавно. Според НАСА, климатските промени предизвикани од човекот се случуваат 10 пати побрзо отколку што сме виделе досега“.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
