19.03.2024 Скопје
Откритијата на геолозите, по истражувањето на појасот Барбертон Гринстоун, сложена геолошка формација во јужна Африка, покажуваат каков бил животот пред еволуцијата. Тие сфатија дека појасот е неверојатно сличен на многу помладите карпи во Нов Зеланд кои доживеале лизгање на подморници предизвикани од земјотрес долж зоната на субдукција на Хикуранги.
„Енергијата ослободена во овие земјотреси е апсолутно огромна и го тресе целиот регион“, изјави водечкиот автор Сајмон Ламб, геолог од Универзитетот во Викторија во Нов Зеланд.
Барбертон Гринстоун, именуван по својата зеленикава нијанса, обезбедува еден од најобемните геолошки записи за Земјата пред помеѓу 3,2 и 3,6 милијарди години, според студијата. Истражувачите се мачеа да го разберат регионот бидејќи геологијата е неуредна и тешко е да се следат карпите низ пејзажот. Коавторот Корнел де Ронд од Новозеландскиот истражувачки институт објави делумна мапа на појасот во 2021 година, откривајќи го она што Ламб го нарече „гигантски куп блокови“ одвоени од местото каде што се формирале.
Ламб забележа дека геологијата е слична на она што го видел долж источната страна на Нов Зеланд во карпите стари 20 милиони години и поновите подморници од лизгање на земјиштето. Особено, Големиот конгломерат Марлборо – остатоци од континенталниот гребен кој се урна во подморници – во зоната на субдукција на Хикуранги беше неверојатно сличен на основата на појасот Барбертон Гринстоун.
Надвор од Нов Зеланд, Пацифичката плоча се лизга одоздола и се трие со Австралиската плоча, создавајќи масовни земјотреси и подморници. Во овие одрони, карпите што се формирале на копно и во плитка вода паѓаат во длабокиот океан, мешајќи ги нивните првобитни позиции. Формирањето на Големиот конгломерат Марлборо може да биде резултат на илјадници земјотреси во текот на милиони години, при што секој земјотрес ги поместува најголемите блокови, се вели во студијата.
„Тоа е навистина рекорд за долг период на тресење“, рече Ламб.
Земјата се формирала пред околу 4,6 милијарди години, а потоа се оладила и станала воден свет. Не постои научен консензус за тоа кога започнала тектониката на плочите, само дека тоа е веројатно пред две милијарди години.
Ламб верува дека имало земјотреси пред оние толкувани во појасот Гринстоун на Барбертон и дека тие се совпаѓале со потеклото на животот. Биолозите не се сигурни каде, кога и како настанал животот на Земјата, иако најстарите фосили се стари 3,7 милијарди години. Но, на животот ќе му треба енергија за да продолжи и веројатно ќе вклучува вода.
Ламб истакна дека зоните на субдукција се дом не само на најголемите земјотреси, туку и на најголемите вулкански ерупции, вклучително и ерупцијата Хунга Тонга-Хунга Хаапаи од 2022 година, која активираше под вода повеќе од 100 бомби во Хирошима и ја предизвика најинтензивната молскавична бура досега. Тој смета дека зоните на субдукција создале услови за живот и му овозможиле да преживее.
„Мислам дека животот се раѓа од ова екстремно насилство“, додаде тој.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
