07.03.2024 Скопје
Во интерес на земјите од европското соседство е што поскоро да ги декарбонизираат своите економии, бидејќи во спротивно ќе бидат во неповолна положба во однос на ЕУ, која е нивен најважен економски партнер.
Ова е еден од заклучоците од истражувањето спроведено од експерти на Меѓународниот монетарен фонд, кое вчера беше претставено во онлајн формат. Во документот се нагласува дека земјите од европското соседство, вклучително и Западен Балкан, можат да ја одложат декарбонизацијата, но дека тоа може да создаде големи предизвици за нивните економии.
„Раното усвојување на сеопфатна стратегија за декарбонизација, како што е данокот на јаглерод во целата економија, ќе биде од поголема корист за овие земји отколку да се одложи за подоцна. Со оглед на нивната географска близина со ЕУ, силните трговски врски, индиректниот прелезен ефект од затегнувањето климатските политики во ЕУ, како и фактот дека повеќето земји се на пат да влезат во ЕУ, што, меѓу другото, би барало усогласување со стандардите за емисии на ЕУ, во интерес на тие земји би било да бидат во чекор со темпото на намалување на емисиите во ЕУ“, се вели во текстот.
Една од мерките, како што беше посочено, што ЕУ ги спроведува за да ги намали емисиите е полнењето на емисиите на јаглерод во атмосферата, што, како што беше нагласено, може да ги погоди слабите економии во европското соседство, особено малите и средните претпријатија.
„Таквите фирми би можеле да бидат несразмерно погодени од данокот на јаглерод, првенствено затоа што трошат поголем дел од нивните трошоци на енергија. Спротивно на тоа, поголемите фирми може да имаат корист од ефектите од обемот врз потрошувачката на енергија. Нашата анализа открива дека зголемувањето на бројот на вработени е поврзана со помала зависност од енергија од еден процент од вкупните трошоци. Овој наод има значителни импликации за неутрализирање на ефектите од политиките за цените на јаглеродот, бидејќи до 99 проценти од сите бизниси во регионот се класифицирани како мали или средни. требаше да се воведе оданочување, несразмерно ќе бидат погодени помалите фирми, со потенцијално губење на работни места“, беше посочено.
Меѓутоа, со соодветни мерки и рана адаптација, можно е да се искористи можноста и да се олесни економскиот развој на овие економии. Посебен предизвик, како што е нагласено, е фактот што сите овие земји се многу зависни од фосилните горива и тешката индустрија, бидејќи јагленот е лесно достапен и можно е да се претвори во евтин и достапен извор на енергија.
И покрај предизвиците, беше истакнато дека декарбонизацијата е во интерес поради влијанието што загадувањето го има врз здравјето на луѓето и квалитетот на воздухот. Притоа, беше посочено дека климатските промени особено негативно ќе се одразат на земјите кои се наоѓаат на Медитеранско-Централноевропскиот појас.
„Се очекува Југоисточна Европа да биде се повеќе изложена на временски шокови поради зголемената фреквенција на топлотни бранови, суши и шумски пожари“, се додава во текстот.
Подготвено од А.Ѓ.