09.02.2024 Скопје
Јануари 2024 го собори глобалниот рекорд на топлина по првото едногодишно прекршување на предупредувачката граница од 1,5°C.
2024 година веќе започна со рекордни температури во многу региони.
Службата за климатски промени Коперник објави дека светот минатиот месец го доживеа најтоплиот јануари досега. Регистрирана е просечна температура на површинскиот воздух од 13,14°C – 0,12°C повеќе отколку во јануари 2020 година, која претходно била најтопла досега. Беше за 1,66°C потопло од проценетиот јануарски просек за 1850-1900 година, симболичниот прединдустриски референтен период.
„2024-та започнува со уште еден месец за соборување на рекорди“, рече Саманта Бурџес, заменик директор на C3S. Ова се почувствува во Европа – Шпанија го доживеа најтоплиот јануари досега од почетокот на мерењата во 1961 година со просечна температура од 8,4°C (2,4°C повеќе од вообичаениот просек). Најалармантни резултати се забележани во источна Канада и југозападна Азија, каде температурите беа речиси 5°C над просекот од 1991 до 2020 година.
„Не само што е најтоплиот јануари досега, туку штотуку доживеавме 12 месеци повеќе од 1,5° C над прединдустрискиот референтен период“, нагласи Бургес. Минатата година, исто така, беше рангирана како најжешка година на планетата според глобалните рекорди од 1850 година. Исто така, го означува осмиот најтопол месец по ред.
Временскиот феномен Ел Нињо, кој ги загрева површинските води во источниот дел на Тихиот Океан, ги зголеми температурите. Човечката активност исто така одигра директна улога: „Брзите намалувања на емисиите на стакленички гасови се единствениот начин да се запре зголемувањето на глобалните температури“, предупреди Бургес.
И покрај надминувањето на 1,5°C во период од 12 месеци, светот сè уште не ја прекршил целта на Парискиот договор, чија цел е да се ограничи затоплувањето на 2°C и по можност 1,5°C за да се избегне ослободување од неповратни последици. Ова се однесува на просечен сет во текот на многу години (периоди од 10 до 20 години).
Сепак, Бургес нагласи дека брзото намалување на емисиите на стакленички гасови „е единствениот начин да се запре глобалниот пораст на температурата“. Доколку 1,5°C се надмине во подолг период како што е предвидено во договорот, екстремните временски услови – невидени бури, поплави, долги периоди на жештини и суша – ќе станат почести и поинтензивни во наредните години.
Европските температури варираат во јануари 2024 година, од многу повеќе од просекот од 1991 до 2020 година на југот на континентот до многу под просекот во нордиските земји.
Месецот исто така беше повлажен од просекот во големи делови од Европа, со бури што ја погодија северна и југозападна Европа, вклучително и Белгија. Исто така, беше повлажно од просекот во западниот и југоисточниот дел на САД, голем регион на Евроазија, југоисточна Јужна Америка, југоисточна Африка и северна и источна Австралија.
Во меѓувреме, посуви услови од просекот беа забележани во југоисточна и северна Шпанија, но исто така и во јужниот дел на ОК, Ирска, источен Исланд, поголемиот дел од Скандинавија, дел од северозападна Русија и источниот Балкан.
Надвор од Европа, овие состојби се забележани низ делови од западна и јужна Северна Америка, Канада, Рогот на Африка, Арапскиот Полуостров и југоцентрална Азија. Австралија и Чиле видоа дека сушните услови придонесуваат за шумски пожари што ги опустошуваат двете земји.
Ел Нињо почна да слабее во екваторијалниот Пацифик, но Бурџис предупреди дека температурите на морскиот воздух генерално останале на невообичаено високо ниво.
Просечната глобална температура на површината на морето достигна 20,97 °C, рекорд за јануари, 0,26 °C потопол од претходниот најтопол јануари во 2016 година и втора највисока вредност за кој било месец, во рок од 0,01 °C од рекордот од август 2023 година (20,98 °C).
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
