23.02.2024 Скопје
Постојат болести кои се наследуваат исклучиво и само од мајката, а меѓу нив се и некои автоимуни болести, но и некои состојби кои не можат да се третираат како хронични болести, но можат сериозно да не измачуваат во текот на животот.
Дури и причината за депресијата и несоницата не мора да биде голем стрес или претерана работа, туку генетска предиспозиција.
Остеопороза
Кај оваа болест на коските, која ги прави кревки и кршливи, а инаку е типична за женската популација, како клучен фактор се споменува наследниот фактор. Остеопорозата обично се јавува по менопаузата, кога коските го губат калциумот.
Најважната работа на која треба да се работи е превенцијата – внесете колку што е можно повеќе калциум, но знајте дека тој соодветно се апсорбира само кога ќе се комбинира со витамин Д. Исто така, не се препорачува конзумирање газирани пијалоци, бидејќи во случај на наследниот фактор, ризикот од остеопороза се зголемува за цели 14%, што не е незначително.
Ревматичен артритис
Иако причината за оваа болест, која се дефинира како автоимуна, сè уште не е прецизно дефинирана, се верува дека всушност станува збор за комбинација на наследни фактори и услови на околината.
Ревматоидниот артритис не е нималку наивен, бидејќи ги напаѓа зглобовите, тоа е дегенеративно заболување, а во одредена напредна фаза може да значи и инвалидска количка.
Се препорачуваат здрав начин на живот и физичка активност, а особено е важно да се води сметка за здравјето на забите бидејќи, на пример, докажано е дека периодонтитисот, како болест на непцата што доведува до губење на забите, е и зголемен ризик од ревматоиден артритис.
Предвремено стареење
Научниците открија збир на гени кои се одговорни за тоа колку долго успеваме да останеме млади. Тие се пренесуваат од генерација на генерација преку мајчината линија. Постои можност да наследиме оштетена ДНК, што ќе го забрза процесот на стареење.
Научниците сè уште не смислиле начин како да го вратат времето, но од суштинско значење е да направиме навика да користиме креми со висок заштитен фактор (SPF), бидејќи чувствителноста на сонце е исто така наследна.
Депресија
Над 300 милиони луѓе годишно страдаат од депресија, а утврдено е дека жените се особено склони кон оваа ментална состојба, која вклучува постпородилна депресија.
Науката исто така откри дека еден од факторите кои придонесуваат за депресија е присуството на генот Slc6a15, кој е природно наследен.
Се разбира, депресијата е состојба која се лекува, но секогаш е важно да се побара стручна помош.
Глауком
Глаукомот кај жените е многу почест отколку кај мажите, а генетските мутации кои ја предизвикуваат оваа болест се наследни.
Превенција на болеста:
Одете на преглед. Додека не наполните 40 години, потребно е да посетувате офталмолог на секои 2-4 години. Помеѓу 40 и 54 години за 1-3 години. Од 55 до 64, секоја година или две, а по 65 на секои 6-12 месеци.
Кардиоваскуларни заболувања
Складирањето на маснотии кај женската популација се одредува генетски, а доколку е типично за пределот на желудникот значи и ризик од срцеви заболувања, односно се удвојува.
Тоа е поврзано и со нивото на холестерол и таложење на масти во крвните садови, а сето тоа може да предизвика состојби како што се срцев удар, хипертензија, дијабетес. Во овој случај неопходна е физичка активност, здрава и диетална исхрана, откажување од пушење и консумирање алкохол.
Мигрена
Жените страдаат од мигрена 3 пати повеќе од мажите, а исто така е забележано дека често се случува склоноста кон такви интензивни главоболки да е генетски предиспонирана.
Она што можете сами да го направите е да го намалите внесот на кофеин, алкохол, шеќер, да пиете што повеќе вода за да останете хидрирани и да спиете доволно.
Несоница
Научниците открија дека на хроничните нарушувања на спиењето од овој тип не влијаат само психогените фактори, стресот итн., туку и гените кои ги наследуваме преку женската линија. Пред малку споменавме дека постои генетска врска кај болестите како депресијата, а тоа важи и за анксиозните нарушувања, неврозите.
Обидете се да воспоставите биоритам за легнување до 23 часот, не пијте кафе и не јадете тешка храна навечер, а доколку тренирате – физичката активност треба да биде најмалку 4 часа пред спиење.
Ова е форма на деменција, која исто така е почеста кај жените отколку кај мажите. Важен е и генетскиот фактор, а начинот на живот може да го намали ризикот од Алцхајмерова болест.
Треба да ги исфрлите лошите масти и шеќери од исхраната, да го контролирате холестеролот и крвниот притисок, да се занимавате со физичка активност бидејќи го зголемува протокот на кислород во телото.
Рак на дојка и јајници
Во светот веројатно најпознат случај поврзан со оваа тема е потегот на холивудската актерка Анџелина Џоли, која пред неколку години направи мастектомија на градите, а потоа и отстранување на јајниците, откако беше утврдено дека таа имала мутација на генот одговорен за овие болести, од која и починале нејзината мајка и баба.
Сепак, да забележиме дека од медицински аспект ваквиот потег е драстичен, бидејќи всушност е превентивен, пред да се дијагностицира болеста.
Генерално, доколку постои ризик, пред се се предлагаат редовни прегледи, но и здрав начин на живот кој исклучува пушење, прекумерно консумирање алкохол, а исто така важна е информацијата дека се препорачува породување пред 30-тата година од животот, бидејќи е докажано дека ова го намалува и ризикот од рак на дојка и јајници.
И да повториме уште еднаш – превенцијата е секогаш најважна и најефикасна. Затоа, редовно одете на лекар на прегледи, а особено внимавајте дали во вашето семејство има некоја од овие болести преку женска линија.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
