08.02.2024 Скопје
Пратениците во Европскиот парламент во Стразбур гласаа за резолуција за локалните и парламентарните избори во Србија, со која се бара меѓународна истрага за гласањето, со посебен акцент на изборите во Белград.
За резолуцијата гласаа 461 европратеник, против беа 53, а воздржани 43.
Документот повикува на независна меѓународна истрага за наводни нерегуларности на изборите одржани на 17 декември 2023 година во Србија, објавија белградските медиуми.
Исто така, во документот се наведува дека ЕУ би можела да го прекине финансирањето на Србија доколку властите во Белград не се подготвени да ги спроведат клучните изборни препораки или ако истрагата покаже дека српските власти директно биле вклучени во изборна кражба.
Доколку владата одбие да спроведе меѓународна истрага, пристапот до средствата до Србија ќе биде укинат.
Според конечниот предлог на резолуцијата, Европскиот парламент ја повикува Европската комисија да покрене иницијатива за испраќање експертска мисија во Србија за проценка на ситуацијата во врска со неодамнешните избори и постизборните настани, во обид да се создаде предуслови за воспоставување на потребниот социјален дијалог, со цел да се врати довербата на граѓаните во институциите и заради оценување и справување со системските прашања на владеењето на правото во Србија.
Резолуцијата на Европскиот парламент не е обврзувачка, но претставува политичка порака до Белград.
Гласањето во Стразбур го следеа претставници на прозападната српска опозиција, кои ги повикаа европратениците да воведат мерки против владата во Србија.
Премиерката на Србија, Ана Брнабиќ, претходно оцени дека резолуцијата на Европскиот парламент, чиј предлог предвидува меѓународна ад хок истрага за изминатите избори во Србија, практично повикува на укинување на суверенитетот на Србија и дека оваа резолуција е скандалозна.
Во текстот на резолуцијата се нагласува дека е неопходно да се покрене меѓународна истрага поради наводни изборни нерегуларности во Србија, а меѓу другото се осудуваат и нападите на премиерката Ана Брнабиќ и српскиот претседател Александар Вучиќ врз набљудувачите на изборите и медиуми кои не се под контрола на властите.
Во резолуцијата се истакнува дека е неопходно да се покрене меѓународна истрага поради наводни изборни нерегуларности во Србија, а меѓу другото се осудуваат нападите на премиерката Ана Брнабиќ и српскиот претседател Александар Вучиќ врз набљудувачите на изборите и медиумите кои не се под контрола на властите.
Во текстот, Европскиот парламент го повторува ставот дека пристапните преговори со Србија треба да напредуваат само доколку земјата ги почитува санкциите на ЕУ против Русија и постигне значителен напредок во нејзините реформи поврзани со ЕУ, но и по целосното спроведување на препораките на ОБСЕ/ОДИХР и Венецијанската конвенциска комисија од Србија.
Европскиот парламент ја повика Европската комисија да покрене иницијатива за испраќање експертска мисија во Србија, во која би можеле да бидат вклучени експерти од ОБСЕ/ОДИХР, Венецијанската комисија и Советот на Европа, за да ја проценат ситуацијата со неодамнешните избори и функцијата-изборниот развој на настаните, со цел да се олеснат предусловите за воспоставување на потребниот социјален дијалог, што би довело до враќање на јавната доверба и верба во институциите.
Комисијата и Советот се повикани да применат строга условеност и да го намалат или замрзнат финансирањето обезбедено за Владата на Србија преку Инструментот за претпристапна помош и други финансиски инструменти, доколку српските власти не се подготвени да ги спроведат клучните изборни препораки, или ако тие не се подготвени да започнат независна меѓународна истрага за нерегуларности на изборите или ако наодите од оваа истрага покажуваат дека српските власти биле директно вмешани во изборна измама.
Исто така, се наведува дека Европскиот парламент го поддржува брзото распоредување на ад хок мисија за проверка на фактите во Србија како дел од оваа меѓународна истрага, со учество на Европскиот парламент, и се додава дека резултатите од оваа истрага треба да се известат до Европската Парламентот.
Подготвено од А.Ѓ.