18.01.2024 Скопје
Можеби звучи контраинтуитивно, но физичките тешки работни места може да го зголемат ризикот од деменција подоцна во животот.
Со децении, консензусот беше дека редовната физичка активност го штити мозокот од деградација и го штити од висок притисок. Сепак, една студија објавена неодамна во познатиот „The Lancet“ покажа дека луѓето кои работат на работни места за кои е потребна умерена до тешка физичка активност – како што се продавачи на мало, старатели, фармери, сточари – всушност имаат поголем ризик од деменција или благо когнитивно оштетување, (MCI), што е ран знак на нарушувањето.
Истражувањата покажаа дека оние кои работеле физички напорна работа на возраст меѓу 33 и 65 години имале 72 отсто поголем ризик од деменција и МЦИ во нивните седумдесетти години од луѓето кои работеле канцелариска работа. Физички тешките работни места не се само „копање“, туку сето она што вклучува постојано качување, кревање, балансирање, одење и виткање.
Иако не е јасно што е клучно за зголемениот ризик, авторите на студијата заклучија дека физичкиот напор што го бараат овие работни места претставува стрес врз телото и умот.
Поголемите физички барања и недоволното време за одмор и закрепнување, може да доведат до „трошење“ на телото и умот, што заедно може да го наруши сознанието. Покрај тоа, професиите за кои се дискутира често вклучуваат долги периоди на стоење, физичка работа, стрес, поголем ризик од исцрпеност и тежок распоред, со незгодно работно време. Овој тип на работни места, исто така, може да го изложи лицето на поголем ризик од губење на слухот и изложеност на загадување, што исто така негативно влијае на сознанието.
Се разбира, оваа врска треба да се земе со резерва, бидејќи поединците кои работат напорна работа се разликуваат по генетика, социоекономски статус. Научниците сугерираат дека луѓето со повеќе физички напорни работни места можеби имале пониски когнитивни способности за почеток, што би можело да влијае на нивното образование и можности за вработување.
Веројатно објаснување за зголемениот ризик, се вели, е дека поголемата физичка ангажираност подоцна во зрелоста била поврзана со помал хипокампус и послаби перформанси на меморијата. Хипокампусот е дел од мозокот одговорен за меморија и учење, а луѓето кои работат напорни работни места се покажа дека имаат полоши резултати на когнитивните тестови подоцна во животот.
Од друга страна, работните места за кои е потребна помала физичка активност генерално имаат паузи, пофлексибилен распоред и вклучуваат занимања како што се инженерството или наставата, што може да биде когнитивно стимулирачко и да доведе до подобар когнитивен развој со текот на времето.
Додека претходните студии за професионална физичка активност и деменција беа ограничени и фокусирани на работните места кои субјектите ги работеа пред пензионирањето, оваа студија собира повеќе податоци со разгледување на физичката активност на работа во подолг дел од животот на возрасните.
Д-р Вегард Скирбек, автор на студијата и професор по население и семејно здравје во јавното здравство во Колумбија, рече дека нивните наоди ги прошируваат оние од претходните студии со инкорпорирање на перспектива на животниот тек во истражувањето за професионалната физичка активност и когнитивното оштетување.
„Иако претходните студии главно се фокусираа на само едно занимање, ние вклучуваме опсег од 33 до 65 години за да дадеме поширока слика за работните истории на субјектите и како тие се поврзани со ризикот од когнитивно оштетување во подоцнежната зрелост“, посочи тој.
Истражувачите ги анализирале податоците од една од најголемите светски студии за деменција базирана на популација, студијата HUNT4 70+, која собирала податоци за возрасни во Норвешка од 2017 до 2019 година. Тоа опфати 7.005 луѓе на возраст од 33 до 65 години и ја процени поврзаноста на ризикот од деменција кога тие беа 70 и постари. Деведесет и две лица во студијата имале клиничка дијагноза на деменција, а на 2.407 им била дијагностицирана MCI.
Студијата, велат тие, укажува на важноста од развивање стратегии за луѓето на физички тешки работни места кои можат да го спречат когнитивното оштетување подоцна во животот.
Сепак, резултатите од оваа студија се во спротивност со друга неодамнешна студија која го откри спротивното – дека ризикот од деменција всушност се зголемува кај возрасните кои поминуваат повеќе од 10 часа на ден ангажирани во седентарно однесување.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
