26.01.2024 Скопје
Платежните трансакции меѓу физички и правни лица во Црна Гора и Србија и Босна и Херцеговина се овозможени со договорот на Универзална капитална банка за учество во клирингот на меѓународните плаќања, што го потпиша на 22 ноември со Централната банка на Црна Гора.
„Расчистувањето (директните платежни трансакции) на плаќањата ќе се врши преку централните банки на три земји“, прецизираа од Универзал банка, чиј сопственик е грчкиот бизнисмен Петрос Статис.
Директните платежни трансакции меѓу Црна Гора и другите земји во регионот беа стопирани пред седумнаесет години, по обновувањето на независноста на Црна Гора во 2006 година.
Иако во септември 2007 година Централните банки на Црна Гора, Србија и Босна и Херцеговина потпишаа договор за меѓународно клиринг под покровителство на Народната банка на Србија, сообраќајот беше воспоставен само меѓу Србија и Босна и Херцеговина.
Црна Гора остана надвор од овој платен систем.
Имено, како што претходно беше објаснето од Централната банка на Црна Гора, деловните банки од Црна Гора немале интерес за воспоставување трансакции со директни плаќања.
Плаќањата се вршеа преку странски дописнички банки, што за стопанството и граѓаните значеше доплата на провизии и неколкудневно чекање парите да се уложат на сметката.
Од единаесетте банки во Црна Гора, од кои осум се во странска сопственост, прва заинтересирана за работата е Универзална банка.
Директното плаќање за граѓаните и бизнис заедницата во пракса значи дека парите ќе бидат на сметката истиот ден кога се уплатени, велат од Универзална капитална банка.
Засега немаат точен датум за почеток на сообраќајот, бидејќи се во фаза на тестирање на системот кај Народната банка на Србија.
За да можат граѓаните да уплаќаат пари од Подгорица на некој во Србија или Босна и Херцеговина, прво треба да имаат сметка во таа банка, за да не можат да плаќаат од други банки во Црна Гора.
Иако се очекува граѓаните и стопанството да имаат помали трошоци, односно помали провизии од досега, од Универзална банка велат дека се уште не ги утврдиле тарифите.
На прашањето колку ќе биде провизијата за испраќање на пример 500 евра од Подгорица во Србија или БиХ, од банката немаат прецизен одговор.
„По вклучувањето во расчистувањето ќе формираме тарифи во зависност од трошоците. Очекуваме дека сигурно ќе биде пониско од сегашните“, додаваат оттаму.
Сегашната провизија за испраќање 500 евра преку меѓународна поштенска уплатница е 12,50 евра.
Бидејќи Универзална банка има филијали само во Подгорица и Будва, граѓаните кои сакаат да плаќаат во Србија или Босна и Херцеговина мора физички да дојдат во тие филијали или да дадат „нарачка преку е-банкинг или м-банкинг апликации“.
На прашањето од кои банки во Србија и Босна и Херцеговина ќе се вршат плаќањата кон Црна Гора, Универзална банка изјави дека „списокот на банки-учеснички е достапен на веб-страницата на Народната банка на Србија“.
Во овој систем со кој управува Народната банка на Србија учествуваат 12 банки од Србија и седум од Босна и Херцеговина. Ним ќе им се придружи и Универзална банка од Црна Гора.
Трансакцијата меѓу Црна Гора и Босна и Херцеговина ќе оди преку Народната банка на Србија.
Парите од овие две земји ќе стигнат до граѓаните и првокласните субјекти на Црна Гора на сметката во Универзална банка.
Според податоците од Регистарот на деловни субјекти, Универзал Капитал банка е акционерско друштво, а мнозински сопственик е грчкиот бизнисмен Петрос Статис.
Статис преку компанијата Сигма Делта Холдинг, која е во негова сопственост, контролира над 90 отсто од акциите во таа банка, која е основана во 2007 година во Подгорица.
Банката во текот на минатата година се покажа позитивно, остварувајќи добивка од над пет милиони евра, се вели во извештајот на раководството доставен до Централната банка.
Покрај во банката Статис, повеќе од петнаесет години работи и во Црна Гора, во областа на туризмот, медиумите и недвижностите.
Оптимално решение за платежни трансакции е поврзувањето на централните банки на земјите од Западен Балкан и Европската централна банка во рамките на Берлинскиот процес.
Станува збор за проект за мултилатерално поврзување на централните банки од Западен Балкан со TARGET Instant Payment Settlement (TIPS) на Европската банка.
Оваа услуга беше лансирана од Евросистемот во ноември 2018 година и, според ЦБЦГ, им овозможува на клиентите да префрлаат пари во реално време.
„Тоа е значително поефикасен начин на поврзување од клириншкиот систем на Народната банка на Србија, според проценката на централните банки од регионот и Светската банка“, велат од ЦБЦГ.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
