15.12.2023 Скопје
Унгарија блокираше 50 милијарди евра помош од ЕУ за Украина, само неколку часа по постигнатиот договор за почеток на преговорите за членство.
„Резиме на ноќна смена: Вето дополнителни пари за Украина“, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан по разговорите доцна синоќа во Брисел.
Водачите на ЕУ рекоа дека преговорите за помош ќе продолжат на почетокот на следната година. Украина е критично зависна од финансирањето на ЕУ и Америка, бидејќи продолжува да се бори со руските сили. Орбан најави замрзнување на помошта веднаш откако лидерите на ЕУ одлучија да отворат преговори за членство со Украина и Молдавија и да и дадат кандидатски статус на Грузија.
Унгарија – која одржува блиски врски со Русија – долго време се противеше на членството на Украина, но не стави вето на овој потег. Орбан накратко ја напушти преговарачката соба, која официјалните лица ја опишаа како „однапред договорена“ и „конструктивна“, додека останатите 26 лидери продолжија да гласаат.
Портпаролот на претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, изјави дека договорот е постигнат едногласно. Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја поздрави одлуката на ЕУ за преговорите за членство како „победа“.
Коментирајќи го противењето на Орбан за финансиската помош за Украина, холандскиот премиер Марк Руте рече: „Имаме уште малку време, Украина нема да остане без пари во следните неколку недели“.
„Се договоривме со 26 земји. Виктор Орбан сè уште не можеше да го стори тоа. Јас сум доста уверен дека можеме да постигнеме договор на почетокот на следната година. Размислуваме за крајот на јануари“, додаде Руте.
На рано утринскиот брифинг со новинарите во петокот, Мишел потврди дека сите, освен еден лидер на ЕУ, се согласиле за пакетот помош и за пошироките буџетски предлози за блокот – иако Шведска сè уште треба да го консултира својот парламент.
„Ќе се вратиме на ова прашање на почетокот на следната година и ќе се обидеме да постигнеме едногласност“, рече тој.
Одлуката за нов пакет помош за Украина беше отежната поради фактот што продолжувањето на финансиската поддршка за Киев е дел од законскиот предлог за сеопфатен преглед на долгорочниот буџет на ЕУ. Европската унија работи со седумгодишни буџетски системи, а моментално заедничкиот буџетски период е до 2027 година.
На почетокот на оваа година, Европската комисија предложи финансиска поддршка на Украина од 50 милијарди евра до 2027 година, од кои 33 милијарди евра ќе бидат издадени како заеми, а 17 милиони евра како грантови.
Украина, исто така, очајно бара одобрување на пакетот американска одбранбена помош од 61 милијарда долари – но таа одлука исто така се одложува поради големите несогласувања меѓу демократските и републиканските пратеници.
Украинската контраофанзива против руските сили заглави на почетокот на зимата и се стравува дека Русите би можеле да ја надминат Украина на фронтот.
Украина и соседната Молдавија поднесоа барање за пристапување во ЕУ откако Русија ја започна својата специјална воена операција против Украина во февруари 2022 година. И двајцата добија кандидатски статус во јуни минатата година, додека Грузија тогаш беше заобиколена.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Џејк Саливан, го поздрави „историскиот“ потег на ЕУ за отворање на пристапните преговори со Украина и Молдавија, нарекувајќи го „клучен чекор кон исполнување на нивните евроатлантски аспирации“.
Германскиот канцелар Олаф Шолц ги пофали своите колеги лидери што покажале „силен знак на поддршка“, додавајќи дека е јасно дека и Украина и Молдавија припаѓаат на „европското семејство“. Дипломат на самитот рече дека идејата на Шолц била Орбан да ја напушти просторијата за да дозволи гласањето да помине.
Унгарскиот лидер подоцна се огради од своите колеги преку видео порака на Фејсбук: „Членството на Украина во ЕУ е лоша одлука. Унгарија не сака да учествува во оваа лоша одлука“.
Орбан, исто така, тврдеше дека Украина не треба да добива големи финансиски средства од ЕУ бидејќи не е дел од блокот.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
