01.12.2023 Скопје
Светот се движи кон климатска катастрофа бидејќи нивото на глобалното затоплување ќе надмине три степени Целзиусови до 2050 година.
Иако три степени не изгледаат многу, добра илустрација е колку енергија ви е потребна за да го загреете вашиот стан за три степени Целзиусови, а потоа замислете колку енергија е потребна за да се загрее целата Земја и дел од нејзината атмосфера до тоа ниво.
Научниците предвидуваат „климатска катастрофа“, значително зголемување на бројот на екстремни бури, суши, огромни количества врнежи, топење на мразот и зголемување на нивото на морето. Овие екстремни ефекти сигурно значително ќе го отежнат животот на Земјата, а нивото на катастрофа сè уште може да се контролира, доколку земјите во светот одлучат да инвестираат поагресивно во технологии кои не и штетат на климата.
Климатскиот самит COP28 кој започнува во Дубаи е уште една шанса за земјите да анализираат каде се на нивниот пат кон намалување на штетните гасови кои предизвикуваат климатски промени.
Најновата објавена анализа, која се потпира на податоци од организацијата Clima Action Tracker, покажува кој најмногу придонесува за претстојната климатска катастрофа и кој најмногу се прилагодува.
„Поголемиот дел од загадувањето на светот поради затоплувањето на планетите доаѓа од само неколку земји. Топ 20 глобални загадувачи на климата – кои доминираат се Кина, Индија, САД и ЕУ – беа одговорни за 83% од емисиите во 2022 година. Што прават овие земји да се одговори на климатската криза има огромно влијание врз остатокот од светот“, се наведува во анализата.
Во анализата се посочува дека ситуацијата е поинаква ако се погледне придонесот за климатските промени по глава на жител. Просечниот Американец е одговорен за речиси двојно повеќе уништување на климата отколку просечниот човек во Кина. И во густо населената Индија, еден од најголемите светски загадувачи, емисиите по глава на жител се далеку под глобалниот просек.
Во САД и ЕУ, нивоата на загаденост на затоплувачката планета опаѓаат со години бидејќи и двете ја зголемуваат амбицијата за нивните климатски политики, меѓутоа, историски, овие земји се одговорни за најголемиот дел од уништувањето на климата од почетокот на индустриската револуција се до денес. И САД и ЕУ прават значителни напори да ја намалат штетата на што е можно пониско ниво.
Минатата година, американскиот претседател Џо Бајден го потпиша Законот за намалување на инфлацијата, кој претставува најголема климатска инвестиција во историјата на земјата, а ЕУ постави амбициозен план за масовно зголемување на уделот на чиста енергија. Индија многу малку придонесе за историските емисии и има многу пониски емисии по глава на жител од Кина. Во текот на изминатите неколку децении, Кина е одговорна за голем дел од новото загадување, но експертите посочуваат дека кривата на загадување во Кина почна да опаѓа и ќе го достигне врвот во 2025 година.
Кина штотуку се обврза, заедно со САД, да го зголеми уделот на обновливата енергија и да ги намали сите емисии на стакленички гасови. Кина ја развива обновливата енергија побрзо од кое било друго место во светот, но исто така брзо додава нова енергија на јаглен.
Годините на политичко дејствување за справување со климатските промени доведоа до некои позитивни резултати, но дека земјите се далеку од проекцијата потребна за исполнување на климатските цели. Со други зборови, ако продолжат инвестициите во обновливите извори на енергија и климатската политика, сегашното ниво на активност не е доволно блиску за да ја загрее Земјата под три степени Целзиусови.
„Земјите се соочуваат со огромна задача додека се собираат на самитот за климата COP28 во Дубаи. Тие паднаа далеку од колосек за да спречат „климатска катастрофа“, а научниците предупредуваат дека истекува времето за да се намали согорувањето на фосилните горива.
Разликата помеѓу 1,5 и 2 степени значи дека „стотици милиони животи ќе бидат загрозени од екстремни временски настани. А за некои екосистеми, тоа е смртна казна. Според овие податоци, во 2022 година, светот испумпал околу 50 милијарди метрички тони гасови кои го загреваат планета“.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
