13.12.2023 Скопје
Платите во Хрватска постојано растат. Во 2022 година тие пораснаа побавно од цените и затоа паднаа во реални услови. Сепак, растот на платите продолжи во текот на оваа година, додека растот на цените забави, па реалната плата повторно почна да расте.
Просечната нето плата за септември годинава изнесува 1.156 евра, што е номинално повисока за 14,2 отсто, а реално за 7 отсто во однос на истиот месец лани.
Иако просечните плати редовно се објавуваат во медиумите, на национално и на ниво на жупанија, тоа е само добар показател за трендот, но не и за „реалната“ состојба, бидејќи просечната плата се однесува на сите вработени во Хрватска, па екстремите ги искривуваат тоа.
Постои голема разлика помеѓу различни активности, дури и поголема отколку помеѓу окрузи. Реално, повеќето луѓе имаат помала плата од реалната, бидејќи многу високите плати повеќе влијаат на просекот. Затоа е подобро да се зборува за просечната плата, односно за сумата од која точно половина од вработените добиваат повеќе, а половина помалку.
Во септември изнесува 998 евра нето, што значи дека секој втор вработен месечно заработува до таа сума. Тоа е пореална претстава за висината на платата во однос на просечната (повеќето вработени имаат плата пониска од просечната), но сепак недоволно прецизирана.
Секој четврти работник во Хрватска има нето плата од 755 евра или помалку.
За да се добие вистинска слика за платите во Хрватска, прво мора да ги поделиме сите плати во повеќе од две категории, не само оние кои имаат повеќе и оние кои имаат помалку од просекот или средната вредност. Првиот чекор е да се анализираат платите според квартили.
Поделбата по четвртини ги дели сите плати во Хрватска на четири еднакви делови. Така, сите нето плати во Хрватска може да се поделат на првиот квартал, вториот квартал, третиот квартал и четвртиот квартал.
Првиот дел ја прикажува нето платата на четвртина од најниско платените работници во Хрватска, вториот ги прикажува работниците кои се над најниско платените 25 проценти, но под средната вредност (точката во која половина имаат повисока, а половина помала плата), третата се однесува на платите над просечната до износот што го плаќаат четвртина од најдобро платените работници во Хрватска и четвртина од износот што го плаќаат четвртина од најдобро платените работници во Хрватска.
Првиот квартал, односно четвртина од најниско платените во Хрватска, има плата од 560 евра нето (минимална плата) до 755 евра нето. Секој четврти работник во Хрватска заработува 755 евра или помалку месечно.
Вториот квартал се работниците со нето плата од 755 до 998 евра, што значи дека се подобро платени од најниско платениот квартал работници во Хрватска, но помалку добро платени од другата половина подобро платени работници. Половина од работниците имаат нето плата од 560 до 998 евра.
Третиот квартал се работниците со плата од 998 евра до 1337 евра нето, тие се подобро платени од половина од работниците во Хрватска, но помалку добро платени од четвртина од најдобро платените работници. Четвртиот квартал, односно четвртина од најдобро платените работници, има плата повисока од 1.337 евра нето.
Подготвено од А.Ѓ.