21.12.2023 Скопје
Големи превирања има во полскиот јавен сервис откако новата влада на Доналд Туск ги разреши шефовите на државните медиуми и надзорните одбори кои го избираат нивното раководство.
Новата влада ги разреши директорите на државната телевизија ТВП, полското радио и новинската агенција ПАП, со цел да ги ослободи јавните медиуми од политичката контрола на претходната владејачка партија „Права и правда“.
Имено, од кабинетот на Туск тврдат дека претходната влада ги користела државните медиуми како агресивни пропагандни алатки кои ја напаѓале опозицијата. Од друга страна, неодамна владејачката партија со протести ги поздрави овие нови владини мерки.
Атмосферата во Полска е таква што во моментов сите јавни полски служби ја изгубија лиценцата за кратко време. Некои од нив повторно добија право на емитување, но тоа не ги спречи промените кои започнаа во јавните медиуми на Полска. Беа именувани и нови управни одбори. Сепак, многу вработени се уште се на работа и не знаат каква ќе биде нивната судбина.
До неодамна уредникот на инфо станицата ТВП, Самуел Перира, вели дека сега сите медиумски работници се под голем стрес.
„Тоа секако им става голем стрес на луѓето кои едноставно сакаат да ја завршат својата работа, а кои исто така се чини дека не гледаат причина да подлегнат на „владеењето на сила“ бидејќи законот е тој што треба да биде одлучувачка сила, а не силата да се може некако да се заобиколи владеењето на правото. Факт е дека ситуацијата е тешка. Луѓето се обидуваат да се поддржат едни со други. Некои се чувствуваат подобро, некои се очајни, но исто така немаме причина да се согласиме со ова во ситуација кога нема правна основа да го преземеме емитувањето на ТВП Инфо и само да дозволиме тоа да се случи“, рече Перира.
Во меѓувреме започна протестот на приврзаниците на полската телевизија. Една од демонстрантите Ана Маховска вели дека новите настани во нејзината земја ги доживува како државен удар.
„Заштитете ја големата полска телевизија, најдобрата што постои! Како се однесува оваа влада? Ги презема медиумите на хулигански начин. Што точно браниме? Слобода на говор. Тоа е државен удар“, рече таа.
Од друга страна, многумина не се согласуваат со пораките од протестите и посочуваат дека ТВП, под власта на владејачката партија „Права и правда“, не мора да ја кажува вистината.
Новинарот на „Виртуенла Полска“, Патрик Михалски, вели дека информациите што дошле од одредени полски медиуми во никој случај не биле објективни.
„Гледачите на ТВП Инфо и „Новости“ се манипулирани долги години. Манипулациите се докажани и опишани од многу медиумски истражувачи и научници, а она што го покажа ТВП стана предмет на многу магистерски, па дури и докторски трудови во Полска. Народниот правобранител со години укажува и на конкретни примери за тоа“, рече Михалски.
Политичарите од владината коалиција посочуваат дека се неопходни основите на промените кои штотуку почнаа во ТВП. Пратеникот на Граѓанската платформа, Адријан Вичак, наведува дека е важно граѓаните да разберат дека актуелните настани во нивната земја се одвиваат за нивна корист.
„Ова е исклучително добра вест. ТВП престана да ја емитува програмата, престана да шири пропаганда и омраза. Можеме јасно да кажеме – не ја преземаме ТВП, туку ја враќаме ТВП, им ја враќаме на Полјаците. Што ветивме на изборите на 15 октомври“, рече тој.
Во секој случај, после светот, промената на раководството и профилот на јавните медиуми не беше изненадување. Владејачката коалиција тоа го најавуваше подолго време, но спорот меѓу двете партии сигурно нема да заврши денеска.
За сето ова време, тензиите меѓу претседателот на Полска Анджеј Дуда и новата проевропска влада на Туск се зголемија.
Претседателот на Полска за приватната радио станица Зет изјави дека оваа ненадејна промена е кршење на Уставот, бидејќи, како што тврди, биле прескокнати одредени собраниски процедури.
„Овие акции се целосно незаконски. Ова е анархија“, смета Дуда.
Како одговор на апелот на претседателот, Туск рече дека активностите на неговата влада се насочени кон „враќање на правниот поредок и општата пристојност во јавниот живот“.
Владата на Доналд Туск смета дека Дуда претходно бил вклучен во повеќекратно прекршување на Уставот во текот на осумте години на власт на ПиС.
Поранешниот министер за надворешни работи на Полска Мариуш Камински и неговиот заменик се осудени на две години затвор за злоупотреба на положбата на претходните позиции.
Откако ПиС дојде на власт во 2015 година, Анджеј Дуда ги помилува двајцата функционери, велејќи дека нивното затворање ќе биде прво политичко апсење во Полска од 1989 година, кога падна комунистичката влада во таа земја.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
