28.12.2023 Скопје
Војната во Украина и војната меѓу Хамас и Израел докажаа дека сме во период на големи глобални турбуленции, поради што вреди да се анализираат фокусните точки кои би можеле да бидат особено проблематични во 2024 година и во периодот што следи.
Кинеско Море и Тајван
Јужното Кинеско Море е област помеѓу Кина, Виетнам, Тајван, Индонезија, Филипини, Брунеи и Малезија.
Кина е најголемата земја што се граничи со Јужното Кинеско Море и нејзините барања кон овој дел се исто така најголеми. Сепак, претензиите на Кина во Јужното Кинеско Море често не се совпаѓаат со барањата и желбите на другите земји кои исто така го бараат правото на одреден дел од оваа територија, поради што има опасни конфликти со Индонезија, Малезија, Филипини, Виетнам, а особено Тајван, што го влошува конфликтот.
Конфликтите најчесто се случуваат поради малите ненаселени, но богати со ресурси острови. Пекинг ги смета овие територии за своја зона од ексклузивен економски интерес. Кинеската војска на PLA одржува чести воени вежби во областа во последниве месеци за да ја демонстрира својата сила пред ривалите, што ја натера американската морнарица да испрати свои воени носачи на авиони таму, создавајќи многу напната ситуација.
Венецуела
Уго Чавез стана на чело на Венецуела богата со нафта во 1998 година, по што воведе дарежливи социјални мерки кои ја намалија екстремната сиромаштија во таа земја за 15 отсто. Меѓутоа, годините на корупција што се случија за време на неговото владеење ја претворија државната нафтена компанија ПДВСА, крвотокот на целата економија, во нефункционална институција на чело со политички подобни, но не и експерти и техничари.
Чавез ја продлабочи економската зависност од извозот на нафта од 71 отсто, колку што беше кога дојде на власт во 1998 година, на речиси 98 отсто во 2013 година, поради што, кога цената на барел нафта на светскиот пазар падна во 2014 година, имаше брз колапс на економијата на таа земја.
По смртта на Чавез, со земјата управуваше Николас Мадуро, кој моментално го отслужува вториот шестгодишен мандат.
Оваа година тој распиша референдум во регионот Есекибо богат со нафта, кој Венецуела го смета за своја провинција, додека локалното население се смета за Гвајана. Гвајана го толкува референдумот како најава за анексија, поради што побара од Меѓународниот суд на правдата да интервенира. Каракас се однесува на фактот дека предметниот регион бил во границите на Венецуела за време на шпанскиот колонијален период.
Поради опасноста од ескалација на конфликтот и можноста за влошување на конфликтот, што би се случило доколку Венецуела го исполни ветувањето и испрати војска во регионот, дополнителни единици на северот на земјата беа мобилизирани и од соседниот Бразил.
Судан
По цели шест месеци битка и граѓанска војна, завојуваните фракции на Судан дојдоа во ќор-сокак. Во конфликтот досега се убиени повеќе од 10.000 луѓе, а околу 5,6 милиони се раселени, од кои речиси 80 отсто се во соседните Чад, Етиопија и Јужен Судан. ОН побараа пратки со помош поради наглото влошување на хуманитарните услови, што доведе до ширење на колера.
Конго
Во последните месеци од 2023 година, Демократска Република Конго се соочува со големо зголемување на насилството, кое ескалира пред неодамна одржаните избори. Во конфронтацијата која се заканува да прерасне во уште поголем конфликт учествувале и членови на милитантни групи, а до престрелката дошло околу прашањето за контрола на територијата и природните ресурси. Според проценките на ОН, соборен е рекордниот број на внатрешно раселени бегалци, околу 6,9 милиони луѓе, а со оглед на тоа што конфликтот продолжува да се шири, има се помалку зони кои се сметаат за безбедни за цивилите.
Мјанмар
Во октомври оваа година, коалициите на три етнички групи организираа акција во која хунтата, која е на власт од февруари 2021 година, речиси беше соборена од власт. Портпаролот на хунтата признава дека нејзините сили биле под „силен напад на непријателот“ во последните месеци, кој носи воено оружје од соседен Тајланд. Според последните податоци на ОН, околу два милиони цивили се раселени во оваа граѓанска војна.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
