23.12.2023 Скопје
Вицепремиерот Бесник Бислими изјави дека иако Грција не ја признава независноста на Косово, политичките, економските и културните размени со Грција се повеќе отколку со мнозинството членки на ЕУ кои го признаа, потенцирајќи дека Приштина е свесна што ќе преземе Атина за да го преземе чекорот за признавање.
Тој, исто така, зборуваше за подемот на десницата во ЕУ и САД, велејќи дека Косово нема загриженост бидејќи односите на земјата со нејзините сојузници се посилни од политичарите или промените што ќе ги предизвикаат изборите.
Косово аплицираше за членство во ЕУ во декември 2022 година и се надева на напредок за време на белгиското претседавање со Европскиот совет во 2023 година, откако на 31 декември ќе заврши претседавањето на Шпанија, уште една земја што не го признава.
Бислими рече дека нема толку голем напредок како што се надеваше во шпанското претседателство, но дека има надежи апликацијата да се префрли од Советот до Комисијата, под белгиското претседателство, која треба да започне на 1 јануари.
Притиснат за тоа дали косовската влада има загриженост за унгарското претседателство поради нивната блискост со Србија и Русија, кои и двете се противат на независноста на Косово, тој рече дека нема.
Ова се должи на локалната и меѓународната дипломатска поддршка и силните врски меѓу двете земји во повеќе области.
Како што е моментално, пристапот на Косово во ЕУ ќе биде попречен од непризнавањето на Шпанија, Словачка, Кипар, Грција и Романија, секој со различни резерви, главно засновани на територијални спорови или спорови за независност.
Но, во последната година, билатералните односи со Грција одеа од сила на сила. Грција има Канцеларија за врски акредитирана од УНМИК во Приштина, додека Атина има Канцеларија за економски и трговски прашања на Косово. Во 2021 година, таа беше надградена во Канцеларија за интереси, и иако не може да го вее косовското знаме надвор, може да издава визи. Атина, исто така, ги признава пасошите издадени од Косово, чекор што другите непризнавачи допрва треба да го направат.
Освен тоа, во март годинава, тогашниот шеф на грчката дипломатија, Никос Дендиас, по шести пат го посети Косово, каде се сретна со косовската претседателка Вјоса Османи.
Запрашан дали Грција може да биде прва на линијата во однос на признавањето, Бислими рече: „Разбираме дека пет земји кои не ја признаваат ЕУ имаат пет специфични ситуации во себе, и затоа не можеме да користиме ист лек или ист пристап за сите нив”.
Тој додаде: „Но, ситуацијата со Грција е посебна затоа што имаме повеќе размена, политичка, економска и културна со Грција отколку со повеќето членки на ЕУ кои го признаа Косово“.
Бислими истакна дека нема министер за надворешни работи во Европа што го посетувал Косово почесто од оној на Грција.
Тој, исто така, појасни дека Косово добро знае што ќе биде потребно за Грција да го направи следниот чекор и да ја признае нејзината независност, прогласена еднострано во 2008 година по српско-косовската војна 1998-1999 година.
Вицепремиерот, исто така, рече дека кога ЕУ го предложила основниот договор за нормализација на односите на Приштина, тоа било направено со премисата дека ќе реши 99 отсто од отворените прашања и „главниот исход требаше да биде отстранувањето на ова. бариера, која доаѓа од петте непризнавачи“.
Но, Бислими рече дека нивното признавање не треба да биде „излез“ од процесот на нормализација со Србија, туку треба да биде „влез“.
„Ако го задржите напредокот со оние кои не го признаваат како резултат на процесот, ќе го правите напредокот невозможен и ќе биде ирационално Србија да биде конструктивна во дијалогот ако знаат дека тоа ќе има висока цена за нив“, додаде тој.
Бислими беше јасен дека дипломатските напори на високо ниво продолжуваат меѓу Косово, признавачите и непризнавачите, но минималниот очекуван потег е Србија да го преземе тој чекор, како што е наведено во различни договори со ЕУ.
„Ако Србија ги признае косовските пасоши, Шпанија не може да каже не, ние не сакаме да ги признаеме косовските пасоши. Ако Србија каже, ќе потпишам договор каде Косово и Србија се гледаат себеси како две рамноправни страни, Словачка не може да каже не“, рече тој.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
