20.11.2023 Скопје
Од астероиди до уништување на вонземјани, холивудските филмови за катастрофи ја замислуваа речиси секоја можност за крајот на светот. Сепак, излегува дека постои многу позлобна закана од вселената која всушност е вкоренета во науката.
Овој редок и мистериозен тип на космичка експлозија има потенцијал да го избрише животот на Земјата „со илјадници години“, предупреди новото истражување.
Иако не е толку насилна како супернова, килонова се јавува кога две неутронски ѕвезди или неутронска ѕвезда и црна дупка се судираат и спојуваат, создавајќи излив на гама зраци што трае само неколку секунди.
„Откривме дека ако се случи спојување на неутронска ѕвезда на околу 36 светлосни години од Земјата, добиеното зрачење може да предизвика настан на ниво на истребување“, изјави Хели Перкинс, научник од Универзитетот во Илиноис во Урбана-Шампејн.
Прво, важно е да се истакне дека ризикот од ваква експлозија да се случи на тоа растојание е многу мал, најблиските познати неутронски ѕвезди се оддалечени повеќе од 400 светлосни години од нашата планета.
Но, причината зошто може да го уништи човештвото, велат научниците, е тоа што типот на зрачење произведен од гама зраците носи доволно енергија за да ги одземе електроните од атомите во процес наречен јонизација.
Кога зраците ќе стигнат до нас, тие би можеле да ја уништат озонската обвивка на Земјата и да не изложат на смртоносни дози на ултравиолетово зрачење од Сонцето.
Сепак, експлозијата би требало да се случи на 36 светлосни години од нашата планета за гама зраците да се рашират толку далеку.
„Специфичното безбедносно растојание и компонентата која е најопасна е неизвесна бидејќи многу ефекти зависат од својствата како што се аголот на гледање во однос на настанот, енергијата на експлозијата, масата на исфрлен материјал и друго“, додаде Перкинс, нагласувајќи: „Со комбинацијата на параметри што ги избираме, се чини дека космичките зраци ќе бидат најопасни“.
Причината зошто килоновите се толку интригантни е затоа што тие се ретки и брзи, што го отежнува изучувањето.
Всушност, само минатата недела истражувачите од Универзитетот во Ворвик открија дека биле во можност да го користат вселенскиот телескоп Џејмс Веб на НАСА за првпат да анализираат килонова.
Ова им овозможи да ги проучат тешките елементи произведени од експлозијата, вклучително и потврдување дека килоновата навистина создала Телуриум – што се претпоставуваше, но никогаш досега не е докажано.
Една нова студија од Универзитетот во Илиноис во Урбана-Шампејн, пак, се заснова на различно спојување на неутронска ѕвезда оддалечена околу 130 милиони светлосни години, единствената килонова која некогаш е видена во електромагнетно зрачење и слушната во гравитационите бранови.
Млазовите гама зраци од спојувањето на неутронските ѕвезди имаат потенцијал да уништат се што ќе им се најде на патот оддалечен 297 светлосни години, открија научниците.
Сепак, за тоа би бил потребен „директен удар“ од млазот, што значи дека оваа закана е уште помалку веројатна од постепеното уништување на атмосферата на Земјата.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
