01.11.2023 Скопје
Движењето Хути со седиште во Јемен се приклучи на војната Израел-Хамас, проширувајќи го конфликтот на далечната страна на Блискиот Исток.
Истрелувајќи проектили кон Израел, тој се приклучи на другите милитантни групи поддржани од Иран, вклучително и Хезболах, кои разменија оган со израелските сили преку либанската граница.
Иако не е официјално признаено од владата на Јемен, движењето Хути контролира значителен дел од земјата и неговото вклучување е спротивно на напорите на Западот да го спречи ширењето на борбите.
Блискоисточната земја се наоѓа на најјужната точка на Арапскиот Полуостров и граничи со Саудиска Арабија на север и Оман на исток. Нејзиното крајбрежје се наоѓа на јужниот крај на Црвеното Море (на северниот крај е Суецкиот канал) и е стратешки центар за светскиот транспорт и, што е најважно, саудиската нафта.
Движењето Хути, кое го контролира западен Јемен, соопшти дека лансирало балистички и крстаречки ракети кон јужен Израел (AEDT). Израелските одбранбени сили соопштија дека пресретнале најмалку еден проектил од близина на Црвеното Море, заедно со други „воздушни закани“. Воениот портпарол на Хутите, Јаја Саре, рече дека стои зад двата претходни инциденти, нападот со беспилотно летало на 18 октомври и три крстаречки ракети пресретнати од американската морнарица на 19 октомври.
Движењето Хути во Јемен, а не самиот Јемен, всушност му објави војна на Израел. Меѓународно признатата влада на Јемен, поддржана од саудиската и американската влада, е во граѓанска војна со Хутите од 2014 година, иако голем дел од насилството се намали во текот на изминатата година поради мировните преговори „зад сцената“ меѓу Хутите и Саудијците.
Како и другите милитантни групи вклучени во конфликтот меѓу Израел и Хамас, Хутите се поддржани од Иран и се дел од неговата „оска на отпорот“.
Сари рече дека Израел е виновен за конфликтот во регионот и дека Хутите ќе продолжат да учествуваат „додека израелската агресија не престане“.
Моханад Хејге Али од Центарот за Блискиот Исток Карнеги рече дека неколку напади на Хутите досега се „повеќе за испраќање пораки отколку за вистинска воена закана“.
„Ризикот за Израел би бил доколку има сеопфатен ангажман, со повеќекратно лансирање ракети од сите правци кои би можеле да ја совладаат противвоздушната одбрана“, рече тој.
Движењето Хути, познато и како Ансар Алах (Божји поддржувачи), се разви во 1990-тите поради незадоволство од усогласувањето на јеменската влада со Саудиска Арабија и САД. Се позиционираше како антиимперијалистичка група против странска интервенција и како сила за економски развој на јеменскиот народ.
Слоганот на групата е „Господ е голем, Смрт за Америка, Смрт за Израел, Проколнете ги Евреите, Победа на Исламот“, нешто што таа тврди дека не е буквално, туку симболично за нивното противење на мешањето на тие земји.
Беше уапсена во раните 2000-ти поради загриженоста за нејзиното растечко влијание и одговори со бунтови што ги посрамотија јеменската и саудиската армија.
Групата е вкоренета во зајдизмот, секта на шиитскиот ислам кој сочинува околу 25 отсто од населението во Јемен; остатокот од земјата е претежно сунитски. Блискоисточната политика практично може да се подели на две главни гранки на исламот – шиити и сунити – центрирани околу главните играчи на Иран (шиити) и Саудиска Арабија (сунити).
Групата е поврзана со иранската оска на отпорот, неформална воена коалиција фокусирана на антизападни и антиизраелски намери. Други учесници ја вклучуваат милитантната група Хезболах со седиште во Либан; Хамас и други палестински милитантни групи; сириската влада; Авганистан под водство на талибанците; и милитантните групи во Ирак. Повеќето од овие организации ја делат иранската вера во шиитскиот ислам.
Хамас, сунитска група, е невообичаена по тоа што ја премина границата меѓу шиитите и сунитите. Ова не е толку изненадувачки ако се земе предвид дека Саудиска Арабија долго време беше блиска до Западот и дури работеше на нормализирање на врските со Израел. Хутите првпат ја посочија својата поврзаност со Хамас во 2021 година кога предложија размена на саудиските затвореници што ги држат за ослободување на Палестинците.
Подоцна Хамас му подари на раководството на Хутите „штит на честа“ како признание за нивната поддршка за Палестинците. Јеменското движење Хути, а не самиот Јемен, всушност му објави војна на Израел. Меѓународно признатата влада на Јемен, поддржана од саудиската и американската влада, е во граѓанска војна со Хутите од 2014 година, иако голем дел од насилството се намали во текот на изминатата година поради мировните преговори „зад сцената“ меѓу Хутите и Саудијците.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
