10.11.2023 Скопје
Судејќи според мислењето на властите во Република Српска, економски се многукратно посилни од соседна Србија, бидејќи доколку Владата на Република Српска реши да ја послуша идејата на Милорад Додик, претседателот на Српска, и дека од 1 јануари 2024 година минималната плата ќе биде 1.050 КМ (533 евра), тоа ќе биде речиси 300 КМ (152 евра) повеќе од најниската загарантирана плата во соседна Србија, каде што беше одлучено да биде околу 780 КМ (396 евра).
Потсетуваме, Владата на Србија кон средината на септември ја донесе Одлуката за висината на минималната плата за 2024 година, а таа изнесува 47.154 динари или околу 780 КМ (396 евра), што е зголемување за околу 80 марки, бидејќи сегашниот минимален изнесува 42.000 динари (околу 700 КМ, 355 евра).
И додека Србија, која по население и економска структура е неспоредливо посилна од Република Српска, ја зголемува минималната плата за неколку десетици марки, во Бања Лука се размислува за зголемување од 50 отсто, што според бизнисмените и професијата, е соодветна политичка одлука, која нема никаква врска со економската или економската реалност.
Минимумот по некое правило треба да биде последица на силата на економијата и државата. Затоа, колку е силна економијата ќе ја диктира и заработката, а економските можности на стопанството во Српска, според струката, немаат сила да реализираат минимум од 1.050 КМ (533 евра).
На оваа тема неодамна зборуваше и претседателот на Србија, Александар Вучиќ, кој истакна дека за четири години просечната плата во Србија ќе биде 1.400 евра, а за минималната плата истакна дека имаат проблем со бизнисмените, а не со странците.
„Ние земаме предвид како се зголемува минималната плата. Некои мали луѓе можат да си играат со неа, но откако ќе платат висока цена. Нема да ги зголемиме приходите на политичко ниво. Тоа е невозможно, мора да се заснова на економски параметри“, рече Вучиќ.
А Српска го прави сосема спротивното, вели економистот Миленко Станиќ.
„Очигледно е дека овде во тие изборни години и вонредни околности кога политичарите немаат можност да ги покажат своите резултати, се обидуваат да постигнат нешто со нереални проценки. Ова е сосема нереална оценка за способноста на нашата економија да го финансира минималниот труд со цена над 1.000 КМ (507 евра). На предлогот на Додик не му претходела никаква сериозна економска анализа. Затоа такви анализи немало од синдикатите, немало ниту во Владата, ниту во ангажманот на институтот, а тоа е откачен предлог што воопшто не ги следи можностите на економијата“, рече Станиќ.
Тој потсетува дека минималната цена на трудот и секое покачување на платите мора да се заснова на растот на производството и приходите на компаниите.
„Друга варијанта е државата да го намали товарот на стопанството, пред се со намалување на обемот на работа, а со намалување на даноците и придонесите да создаде услови за зголемување на административните плати“, нагласува Станиќ.
Споредувајќи ги настаните во Србија и Република Српска, тој наведува дека е очигледно дека властите во Србија се однесуваат поодговорно.
„Тие, за разлика од нас, имаат многу помали плати во јавниот сектор, а платите се многукратно повисоки во реалниот сектор и затоа нивната економија се базира на многу подобри основи. На пример, државниот удел во БДП во Србија е седум до осум проценти во последните неколку години, а овде во Република Српска учеството на платите во јавниот сектор, односно државната администрација е меѓу 20 и 22 проценти, нема подобар живот“, рече Станиќ.
И бизнисмените цврсто стојат на ставот дека зголемувањето на минималната плата за 350 КМ (178 евра) е строго политичка и целосно нереална одлука.
Подготвено од М.Д.
About Author
