16.11.2023 Скопје
Жозеп Борел, високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, објави нов блог.
Во својот блог, Борел наведува дека ЕУ се соочува со два големи теста во Украина и Израел-Палестина, потенцирајќи дека војната на источната граница на Европа беснее речиси две години, многу подолго отколку што мислеше рускиот претседател Путин, „убеден дека руската армија ќе влезе во Киев и ќе постави марионетски режим, како оној во Белорусија, за само неколку недели, но благодарејќи на отпорот на Украина и меѓународната поддршка, тоа не се случи“.
„Европа ја исполни својата задача: ЕУ во голема мера ја поддржа Украина економски и воено. Обучивме над 30.000 украински војници, а нашата воена поддршка сега достигна 27 милијарди евра. Воведовме 11 пакети санкции и го подготвуваме дванаесеттиот, со нови забрани за увоз и извоз, мерки за заострување на плафонот на цената на нафтата и борба против избегнувањето санкции“, се наведува во неговиот блог.
Сепак, високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност истакнува дека мора „да бидеме реални“ дека победата на Украина над Русија во овој момент е малку веројатна.
„На режимот на Путин му е потребна војна како инструмент за неговиот политички опстанок. Мора да се подготвиме за продолжен конфликт, во кој Русија не може да победи, но чиј крај може да го одложи. Со претстојните избори во САД, за кои Путин се надева дека би можеле да ја загрозат поддршката на САД за Украина, Путин верува дека демократиите конечно ќе се спуштат“, се додава во објавата.
Минатата недела Европската комисија препорача отворање на пристапните преговори со Украина во ЕУ. Воедно, се работи и на безбедносни граници за Украина. Борел има предложено формирање на наменски повеќегодишен фонд според Европскиот инструмент за мир за да се обезбеди европската воена поддршка на Украина во наредните години.
„Сепак, ние не сме воен сојуз и најголемата безбедносна гаранција што можеме да и ја дадеме на Украина е да ја направиме полноправна членка на европското семејство“, истакна Борел.
Друго големо прашање е ситуацијата во Израел и Палестина по ужасниот напад на Хамас на 7 октомври, кој најостро го осуди ЕУ. Еден месец подоцна, во Газа се случува хуманитарна трагедија.
„Како што објаснив минатата недела на конгресот на Партијата на европските социјалисти, иако овие два конфликти се многу различни во однос на нивните причини и актери, тие се во исто време меѓусебно поврзани. Навистина, многу земји од таканаречената јужна хемисфера гледаат дека применуваме двојни стандарди во однос на меѓународното право во Украина и во Газа. Мора со нашите постапки и зборови да покажеме дека ова обвинување е лажно“, се додава во објавата.
„Се разбира, го поддржуваме правото на Израел да се брани пред ужасните терористички напади што ги претрпе. Но, како што рече претседателот Обама во еден инспиративен говор, важно е како Израел се брани. Израел е должен да го почитува меѓународното хуманитарно право и да се стреми да ги намали цивилните жртви на минимум. Неприфатливо е да забрани вода, храна, струја и гориво на целото опколено цивилно население“, додава Борел.
Според здравствените власти, во Газа веќе има над единаесет илјади жртви, од кои околу половина се деца. Воената стратегија што ги игнорира последиците за цивилите нема да успее, бидејќи ризикува да го направи идниот мир меѓу Палестинците и Израелците невозможен. Сепак, мирот е единствената вистинска долгорочна гаранција за безбедноста на Израел.
„Во наредните денови мора да избегнеме ширење на конфликтот во регионот и да постигнеме итна деескалација. Треба да постигнеме хуманитарни паузи, прекин на огнот… не е важно како ќе го наречеме, она што е важно е да се ограничат страдањата на цивилното население и да се дозволи ослободување на израелските заложници“, истакна Борел.
Во продолжение ви го пренесуваме во целост новиот блог објавен од високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел: „Неопходно е да се обезбеди редовен проток на хуманитарна помош за Газа секој ден во потребните количини, вклучително и гориво. Голем број камиони чекаат на граница, а пари нема недостиг. Потребни ни се и безбедни коридори кои ќе ја донесат оваа помош до сите луѓе кои имаат потреба, ќе ги евакуираат сите ранети и болни, како и странски државјани. Ни треба поголем копнен пристап до Газа, а исто така го проучуваме и кипарскиот предлог за отворање поморски коридор до енклавата. Меѓународниот Црвен крст, исто така, мора да добие пристап до заложниците што ги држи Хамас, кои мора да бидат ослободени од Хамас“.
„Актуелните настани во Газа се последица на политичкиот и моралниот неуспех на меѓународната заедница. Триесет години по Договорот од Осло, меѓународната заедница не го направи она што требаше да го направи за решението за две држави да стане реалност. Денес, бројот на израелски доселеници на окупираните палестински територии е речиси три пати поголем од пред 30 години, а оваа територија е поделена на архипелаг од територии кои се исклучени, што го отежнува спроведувањето на решението за две држави што го донесе меѓународната заедница. барајќи 76 години. Мораме подеднакво да го браниме правото на слобода, безбедност и достоинство на Палестинците и на Израелците“.
„Откако ќе се консолидираат хуманитарните прекини на огнот, што во моментов не е случај, од помош ќе мора да преминеме на политичко делување. Сегашната политичка транзиција ќе треба да се заснова на следните принципи за кои се дискутираше на Советот за надворешни работи. Ќе го сумирам со три да и три не“.
„Прво, „не“ за какво било принудно раселување на Палестинците надвор од Газа во други земји“.
„Второ, територијата на Газа не може да се намали и израелските одбранбени сили не треба трајно да ја окупираат Газа, ниту пак Хамас да се врати во Газа“.
„Трето, Газа не може да се одвои од остатокот од палестинското прашање: решението за Газа мора да биде во рамките на решението на палестинскиот проблем како целина“.
“Трите „да“ се однесуваат на актери кои треба да работат на решение“.
„Прво, палестинската самоуправа треба да управува со Газа, а нејзината природа, улога и легитимитет треба да бидат дефинирани од Советот за безбедност на ОН. Но, оваа самоуправа дефинитивно ќе има потреба од поддршка“.
„Тоа би било уште едно „да“, што се однесува на посилното учество на арапските земји. Арапските држави во моментов не сакаат да зборуваат за „денот потоа“, бидејќи се фокусирани на трагедијата што се случува денес. Но, нема решение без нивната силна посветеност, која не е само финансиска. Не станува збор само за физичка реконструкција, туку за давање политички придонес во градењето на палестинската држава“.
„Третото „да“ се однесува на поголем ангажман од регионот на ЕУ“.
„За нас, исто така, не е прашање само да помогнеме во обновата на Газа, што веќе го направивме неколку пати, туку да помогнеме во изградбата на целосно суверена палестинска држава, која може да го врати достоинството на Палестинците и да постигне мир со Израел“.
„Тоа мора да биде нашата цел и на што ќе се посветиме. Во спротивно, ризикуваме да останеме во спирала на насилство, а нашата безбедност може да биде сè позагрозена: овој конфликт има потенцијал да создаде сериозна нестабилност низ целиот свет. Ние Европејците, од сопствен интерес, но и од морална и политичка одговорност, мора да се заложиме многу повеќе за постигнување мир меѓу Израел и Палестина. Значителен дел од идната глобална улога на ЕУ, особено кога станува збор за нашите односи со земјите од јужната хемисфера, ќе зависи од нашата посветеност за решавање на овој конфликт“.
„Во наредните денови ќе ги посетам Израел, Палестина, Бахреин, Саудиска Арабија, Катар и Јордан, за да разговарам за овие прашања и предлози со голем број водечки актери во регионот“.
„Конечно, разговаравме и со министрите за надворешни работи на ЕУ за ситуацијата меѓу Ерменија и Азербејџан. Треба да помогнеме да се заштити Ерменија од каква било внатрешна или надворешна дестабилизација. Како прв чекор, ќе ја зајакнеме нашата цивилна мисија во таа земја. Преговорите меѓу Ерменија и Азербејџан мора да продолжат и да се склучи мировен договор. Посветени сме на продолжување на посредувањето иницирано од претседателот на Европскиот совет, Мишел. Испративме јасна порака до Азербејџан дека секое нарушување на територијалниот интегритет на Ерменија ќе има сериозни последици за нашите односи“.
„Во ЕУ сме среде ураган, сведоци на конфликти во многу региони околу нас. За да ги браниме нашите вредности и интереси и да ја заштитиме безбедноста на нашите граѓани, треба да размислуваме и дејствуваме принципиелно и стратешко“.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
