03.10.2023 Скопје
По неколкумесечни задни преговори, властите во Нигер дојдоа на власт со државен удар од 26 јули, го прифатија посредништвото на Алжир за изнаоѓање политичко решение за кризата. Веста ја соопшти Министерството за надворешни работи на Алжир во нота.
„Ова ја зајакнува опцијата за политичко решение на оваа криза и го отвора патот за создавање на услови неопходни за нејзино надминување по мирен пат, во интерес на Нигер и на целиот регион“, се вели во белешката, во која се прецизира дека претседателот на Алжирската Република, Абделмаџид Тебуне, му наложи на министерот за надворешни работи Атаф Ахмед да отпатува за Ниамеј што е можно поскоро за да започне подготвителни дискусии за спроведување на алжирската иницијатива со сите вклучени страни.
Алжирскиот предлог, во согласност со одлуките на Африканската унија против неуставните промени, предвидува преоден период од шест месеци, потребно е време за да се соберат нигериските актери околу преговарачката маса и да се дојде до референдум или избори.
Нигер беше сцена на државен удар минатиот 26 јули со кој беше сменет претседателот Мохамед Базум и ја донесе на власт воената хунта предводена од генералот Омар Тчиани.
Позицијата на Алжир уште од самиот почеток беше склона да ја следи линијата на дијалог и дипломатија, толку многу што на крајот на август претседателот Тебун предложи иницијатива за решавање на нигериската политичка криза со преоден период од шест месеци до цивилно возење. Алжир, исто така, предложи да се воспостави и координира механизам за следење на спроведувањето на иницијативите за мирно решавање на кризата во Ниамеј. Тебун, говорејќи на 78-та сесија на Генералното собрание на Обединетите нации, ги предупреди земјите од регионот, а особено оние од Економската заедница на западноафриканските држави (Седеао), да не интервенираат со сила за да се врати уставниот поредок во Сахелија земја, тврдејќи дека вооружената интервенција во Нигер ќе има „сериозни реперкусии“ врз безбедноста и стабилноста не само на Нигер, туку и на целиот регион.
Меѓу другите точки на алжирската иницијатива е „потврдата на улогата на Алжир како чувар на меѓународното право и суверенитетот на државите“ и „отфрлањето на неуставните промени на власта“. Алжир, исто така, има намера да промовира инклузивен дијалог меѓу „сите заинтересирани страни во Нигер, без исклучоци, со цел да се стави крај на државните удари“, и меѓународна конференција за „зајакнување на развојните програми“ во регионот Сахел и „обезбедување јасна визија за иднината“. Позиција, онаа на Алжир, која беше во контраст со поинтервенционистичката на Франција – традиционалната колонијална сила во Сахел, сега сè позагрозена од руското влијание, кое сепак има околу 1.500 војници во Нигер – толку многу што на крајот на Август, владата на Алжир го отфрли барањето на Париз да им дозволи на француските ловци да го користат нејзиниот воздушен простор за можна воена интервенција во Нигер. Веста, која ја пренесоа алжирските медиуми, сепак подоцна беше отфрлена од францускиот Генералштаб.
Цедеао исто така зазеде позиции слични на оние на Франција, за што сведочат неодамнешните санкции наметнати на Мали, Гвинеја и Буркина Фасо како одговор на воените удари што се случија во тие земји. Стратегија која досега се покажа контрапродуктивна, што доведе до создавање на воен сојуз меѓу Нигер, Мали и Буркина Фасо, како одговор на заканите на организацијата за интервенција.
Договорот за меѓусебна одбрана, поделен на 17 точки, беше потпишан во Бамако, главниот град на Мали, на 16 септември минатата година во присуство на воените лидери кои планираа пучисти кои ги водат трите земји – полковникот Асими Гоита, генералот Омар Тчиани и капетанот Ибрахим.
Траоре – и ги обврзува трите страни да се борат против тероризмот во сите негови форми, да соработуваат за спречување или задушување вооружени бунтови и за борба против организираниот криминал во заедничкиот простор на алијансата. Таканаречената „Алијанса на државите од Сахел“ (Aes) ефективно ги зајакнува ветувањата за соработка веќе изразени во последните месеци од воените лидери на трите земји и формално ја структурира поддршката што му ја нудат на Ниамеј од Мали и Буркина Фасо во случај на напад на резервните сили на Цедеао.
Алијансата веќе стапи во функција на крајот на септември, кога вооружените сили на Нигер извршија воздушни напади врз градот Тамалат, кој се наоѓа во југоисточниот дел на Мали во близина на границата со Нигер, против елементи на Исламската држава во Големата Сахара ( Eigs) кои ја контролираат оваа област.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
