13.10.2023 Скопје
Антонио Гутереш, генералниот секретар на Обединетите нации, објави извештај за работата на УНМИК на Косово и Метохија, во кој се наведува дека главен приоритет на Советот за безбедност е одржување на стабилноста на Косово и намалување на тензиите на северот.
Во извештајот Гутереш навести дека форматот на седницата на Советот за безбедност на Обединетите нации за Косово и Косово во октомври, кога со Советот претседава Бразил, може да се промени, односно седницата да биде затворена за јавноста, особено по тензиите кои ја одбележаа седницата одржана на 27 април.
Промената на форматот би овозможила, како што се наведува, „поискрена дискусија за предизвиците за спроведување на февруарскиот договор“.
Дополнително, беше констатирано дека членките на Советот за безбедност се обединети во поддршката на дијалогот со посредство на Европската унија, но дека постојат длабоки поделби меѓу петте постојани членки – оние кои ја признаваат самопрогласената независност на Косово, имено САД, Велика Британија и Франција и оние кои не ја признаваат, имено Русија и Кина, а силно ја поддржуваат позицијата на Србија.
Меѓу другите членки што ќе присуствуваат на седницата, седуммина ја признаваат самопрогласената независност на Косово, и тоа Албанија, Габон, Гана, Јапонија, Малта, Швајцарија и Обединетите Арапски Емирати, а три кои не ја признаваат се Бразил, Еквадор и Мозамбик.
„Друго прашање за кое постојаните членки на Советот за безбедност на ОН не се согласуваат е прашањето за промена на мандатот на УНМИК“, изјави Гутереш.
САД побараа крај на мандатот на УНМИК и намалување на зачестеноста на седниците за ситуацијата на Косово и Метохија, слично како и во Велика Британија, додека Русија се противи на оваа идеја и се залага за отворени и редовни седници на Советот за безбедност на ОН за Косово и Метохија.
Извештајот ги опишува настаните на Косово и Метохија од февруари оваа година, кога, како што е наведено, Александар Вучиќ, претседателот на Србија и Албин Курти, премиерот на привремените институции во Приштина, го прифатија предлогот на Европската унија за нормализација на односите, до септември оваа година, кога Жозеп Борел, високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, го припиша застојот во преговорите на инсистирањето на Курти Србија формално да ја признае самопрогласената независност на Косово, пред да го спроведе февруарскиот договор.
„Курти не беше подготвен да оди напред и да започне кредибилен процес кон формирањето на Заедницата на српските општини. Курти инсистираше официјализирањето на де факто признавањето да биде првиот чекор“, рече тогаш Борел, додавајќи дека Вучиќ го прифатил ставот на ЕУ.
Гутереш нагласи дека Советот за безбедност на ОН ќе продолжи да ги следи дипломатските напори за подобрување на дијалогот меѓу Белград и Приштина и сите напори за постигнување конечен, правно обврзувачки договор.
Подготвено од А.Ѓ.