27.10.2023 Скопје
Тројца од 10 грчки жители живеат како станари. Ова е релативно мало во споредба со Германија, каде што повеќе од половина од населението не живее во сопствените четири ѕида, туку плаќа кирија.
Сепак, според Евростат, канцеларијата за статистика на ЕУ, во однос на платата, месечните трошоци за кирија во Грција се повисоки отколку во Италија, Шпанија и Германија.
Во Германија важи правилото дека не треба да се плаќа повеќе од една третина од киријата. Но и тоа веќе не важи во Германија, особено во поголемите градови.
До пред неколку години заедничките станови беа речиси непознати во Грција. Но, трошоците за живот се многу зголемени и многумина се свртеа кон овој начин на решавање на станбеното прашање.
Според податоците на Европската Унија, просечниот работник во Грција троши 37 отсто од својата плата за кирија.
„Во големите градови како Атина и Солун, тој процент е многу поголем и изнесува од 60 до 70 отсто“, вели Ангелос Скијадас, адвокат и претседател на Панхеленското здружение за заштита на станарите. Според податоците на специјализираната веб-страница „Спитогатос“, меѓу 2015 и 2022 година кириите пораснале за 48,7 отсто.
Во центарот на Атина просечната цена на изнајмување во 2023 година е 9,52 евра за метар квадратен, а во скапите јужни предградија 11,30 евра за метар квадратен.
Според податоците за 2023 година на сајтот „Numbeo“, кој ги споредува трошоците за живот во Европа, еднособен стан во центарот на Лондон чини 2.228 евра, во Берлин 1.316, во Париз 1.291, во Рим 1.003, а во Атина 500 евра. На прв поглед се чини дека е поволно, но е премногу за жителите на Грција, бидејќи заработуваат просечна нето плата од 900 евра.
Доброто време и сè уште релативно ниските цени за купување и изнајмување недвижен имот во последните години привлекоа бројни инвеститори и туристи.
За Скијадас, очигледно е дека наглиот пораст на цените на изнајмувањето е „одговорен“ за се поголемиот број „Airbnb-апартмани“, странците кои купуваат имоти и станоиздавачите кои сакаат да ја компензираат загубата на приход поради големата економска криза во последно време.
Покрај тоа, некои странци кои не се членки на ЕУ, купуваат висококвалитетни недвижности во Грција за да ја добијат таканаречената „златна виза“, која им гарантира дозвола за престој во Грција и шенген виза. Тие прописи беа воведени во 2013 година, но беа изменети во 2022 година.
Стратос Парадијас, адвокат и претседател на Панхеленското здружение на сопственици на недвижности, не се согласува. Тој објаснува дека само мал процент од имотите во одредени делови на Атина се издаваат на краткорочни изнајмувачи и туристи преку „Airbnb“ и слични платформи. Сепак, нема точни податоци.
Има, вели Парадијас, илјадници слободни имоти, но сопствениците не ги пуштаат на пазарот поради високите трошоци за реновирање и високите даноци што мора да се платат на приходот од наемот.
Даночната стапка е 15 отсто за приходи од наемнини до 12.000 евра годишно и 45 отсто за приходи над 35.000 евра годишно.
Атина го промени својот изглед главно помеѓу 1960 и 1980 година. Илјадници прекрасни неокласични згради беа урнати.
По Втората светска војна и граѓанската војна која трае до 1949 година, во Грција владеела голема сиромаштија. Луѓето бараа работа пред се во Атина и Солун. Им требаше место за престој, па куќите се градеа брзо и без сериозно урбанистичко планирање.
Денес тие куќи се стари и трошни. Многу сопственици поради економската криза не можат да ги обноват, па или ги издаваат, ги продаваат или ги оставаат празни. Многу странци, особено Кинези и Арапи од земјите од Персискиот залив, исто така купуваат станови, па дури и цели блокови за да добијат „златна виза“. Тие потоа се пренесуваат на компаниите кои ги нудат како станови за изнајмување, најчесто по напумпана цена.
Решението за огромниот станбен проблем со кој се соочува Атина денес, смета Скијадас, е дека договорите за изнајмување се склучуваат најмалку на шест години, а не само на три, како што беше пракса досега.
Дополнително, вели тој, треба да се ограничи и висината на закупнината, да речеме на шест отсто од објективната вредност на недвижноста.
За Парадијас, едно решение би било да се намали данокот на приходот од изнајмување, така што сопствениците можат да стават илјадници празни имоти на пазарот.
Подготвено од А.Ѓ.
About Author
